Page 85 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay
P. 85
Nguyên Thanh Tuán
kiệm, liêm, chính, chí công vô tư - như cách nói của Chủ
tịch Hồ Chí Minh. Cụ thể là sông giản dị, khiêm tôn, tránh
xa hoa và lãng phí, lo trước sướng sau, không để cho giàu
sang, quyền lực làm tha hóa mình.
Cái cộng đồng được xây dựng theo nguyên tắc đạo đức
thiện - ác của Phật giáo, "kỷ sở bất dục, vật thi ư nhân"
của Không Tử, tức là điều mà mình khuông muốn thì đừng
làm với người khác. Từ cái "tự mình" này có thể nêu cao và
thực hiện tự giác được các nguyên tắc ứng xử trong cộng
đồng, đó là:
- Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết.
- Đại nghĩa, chí nhân thay cho hung tàn, cường bạo.
- Nhấn mạnh chữ công tâm.
- Phân hóa triệt để vấn đề mới nảy sinh; cái nào đáng
làm trước thì làm, không rũ vấn đề để làm rối cộng đồng.
- Phê phán kết hỢp vối thương thảo, mạn đàm.
- Giữ chữ tín trong mọi trường hỢp.
- Khiêm cung, lễ phép.
- Giữ sự hòa mục, hòa hiếu, để luôn luôn làm tắt mọi
manh nha xung đột.
Như vậy, tính chất cộng đồng tình nghĩa của ứng xử
không chỉ nhấn mạnh một chiều tính tập thể và tình cảm.
Trái lại, nó đòi hỏi rất cao ở sự tu thân của cá nhân, nhu
86