Page 48 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay

Dăn lìó a ứriỹ xứ U ìệí OGim £iện na^

đạo đức của chúng ta có một sô biểu hiện xuông cấp, thậm

chí suy thoái. Hiện đã xuất hiện nhiều yếu tô" sòng phẳng,
minh bạch, dân chủ và nhân văn trong các giá trị đạo đức,
song còn biến động, chưa thích ứng được với kinh tê thị

trường. Do đó, nếu bóc tách và khẳng định được các giá trị
luân lý sẽ kiến lập được hạt nhân ổn định của văn hóa đạo
đức thích ứng với quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa,
hiện đại hóa, hội nhập quốc tê thông qua kinh tế thị

trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Thứ hai, hành vi đạo đức: Hành vi đạo đức vừa là

biểu hiện của nhận thức và tình cảm đạo đức cá nhân vừa
bị chi phối bởi các chuẩn mực và quy tắc của xã hội. Quan
niệm của cá nhân về nghĩa vụ đốì với xã hội và đổi với
người khác là tiền đề khiến hành vi đạo đức có tính độc lập

tương đối so với nền tảng kinh tê - xã hội và đạo đức xã
hội. Tính độc lập này rõ nét hơn so vói ý thức đạo đức, vì
nó có nhiều dấu ấn lương tâm hoặc bổn phận cá nhân

trong những hoàn cảnh đặc thù, không lặp lại. Sự lựa chọn
tự do trong ứng xử giữa người này với người khác là do
những nhân cách quyết định.

Trong quan hệ đạo đức, nhân cách là một phạm trù
cá nhân có tính xã hội. Các hành vi đạo đức của nhân
cách, vừa là hành vi tự điều chỉnh, vừa được điều chỉnh
trong các quan hệ xã hội. Sự "tự điều chỉnh" theo hướng