Page 47 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay
P. 47
N guyên Thanh Tuân
Do đó, luân lý phần nhiều mang ý nghĩa nhân ván sâu sắc
và thường thống nhất với các giá trị nhân văn, giá trị văn
hóa. Trong thực tê nhiều khi các giá trị đạo đức của một
nhóm người nhất định có thể không phù hỢp với các giá trị
nhân văn và văn hóa chung của cả cộng đồng; và cũng có
một sô" trường hỢp luân lý thiếu tính nhân dân, có khi còn
phản ánh một sô" quan hệ gia trưởng, đẳng cấp nào đó.
Với những nội dung như trên, nên việc vận dụng khái
niệm luân lý luôn đòi hỏi một sự đánh giá có tính lịch sử và
tính phê phán. Do tính hạn chê nhiều mặt của luân lý Nho
giáo, nên ở miền Bắc nước ta từ sau năm 1954 và trên cả
nước từ sau năm 1975, nói chung khái niệm luân lý rất hiếm
khi được đề cập đến. Thay cho luân lý là phạm trù đạo đức
học. Và gộp chung các giá trị luân lý, tức là các giá trị đạo
đức bền vững và có tính nhân bản phổ biến cho tất cả mọi
người, vào phạm trù giá trị đạo đức trong đạo đức học. Vì
thế, không bóc tách được giá trị luân lý vói giá trị đạo đức.
Có lẽ đây là một cách nghĩ phiến diện, vì luân lý
không đồng nghĩa với cương thường, luân thường của Nho
giáo. Vả lại, trong sự nghiệp đổi mới hiện nay đã và đang
có sự nhận thức lại một sô" yếu tô" tích cực của luân lý Nho
giáo. Sự bóc tách mối quan hệ chung và riêng của hai khái
niệm luân lý và đạo đức không chỉ có ý nghĩa về mặt khoa
học, mà còn có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc. Bởi lẽ, hiện nay
48
