Page 52 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay

'Văn £óa ííwy xử 'Việi OGim £iện na^

2.2. Chuẩn mực xã hội là nguyên tắc định hưởng, điểu
tiết văn hóa ứng xử

Chuẩn mực xã hội và giá trị xã hội là hai phạm trù

của triết học (giá trị học) giò đây được sử dụng rộng rãi
trong đạo đức học, xã hội học, văn hóa học... Chuẩn mực
xã hội là sự vận dụng cụ thể các giá trị vào việc định
hướng, điều tiết các khuôn mẫu ứng xử (văn hóa ứng xử).
Các hành động (ứng xử) hoặc suy luận được lặp lại đều
đặn và được tổng quát hóa, tiêu chuẩn hóa, hỢp thức hóa

thành các nguyên tắc của khuôn mẫu ứng xử. Chuẩn mực
xã hội chính là xã hội hóa giá trị, và có thể coi là định
hướng giá trị.

So vối các chuẩn mực xã hội, giá trị có tính khái quát
hơn, vì nó không quy định những ứng xử cụ thể cho những
tình huống cụ thể. Trong thực tế, cùng một giá trị có thể
hỗ trỢ cho một sô" chuẩn mực gần nhau, khác nhau, thậm
chí xung đột nhau.

Giá trị là các tư tưởng bao quát được cùng nhau tin
tưởng mạnh mẽ ở một nhóm người, một giai tầng, một dân
tộc, hoặc một thòi đại về cái gì là đúng, sai, thiện, ác, hỢp

lý, không hỢp lý, xấu, tốt. C.Mác phân biệt hai thuật ngữ:
giá trị sử dụng và giá trị trao đổi để làm rõ các hàm nghĩa
định hướng giá trị, giá cả, phẩm giá, phẩm chất, ý nghĩa
xã hội của phạm trù giá trị. Trong tiếng Anh có hai thuật