Page 83 - Văn Hóa Tộc ười Khơ Mú
P. 83
ước này được ngưòi dân tích cực hưởng ứng, tự giác
chấp hành vì nó có tác dụng thiết thực đối với cuộc
sông hàng ngày của làng bản.
DÒNG HỌ
Tùy theo từng vùng mà dòng họ của người Khơ-mú
được gọi bằng những thuật ngữ khác nhau. Người
Khơ-mú ở Nghệ An gọi dòng họ là tạ, còn ở Tây Bắc
gọi là xính giống như cách gọi của người Thái. Tạ
hay xính là thuật ngữ dùng để chỉ những nhóm
người có cùng quan hệ huyết thống, cùng nguồn
góc tổ tiên về một huyền thoại. Dấu hiệu thể hiện
rõ nhất về môl quan hệ nguồn gốc này chính là việc
kiêng khem và thò chung vật tổk Những người
cùng một dòng họ tập hỢp thành một đơn vị ngoại
hôn chặt chẽ. Theo đó, những người cùng họ tuyệt
đốỉ không được quan hệ hôn nhân với nhau, ai vi
phạm là mắc tội loạn luân và bị xử phạt rất
nghiêm khắc.
Người Khơ-mú ở vùng Nghệ An có những dòng
họ: Tmoong, Rvai, Lo, Xeo, Chon, Cụt, Chích, Ven,
Hung, Õc... Trong khi đó các dòng họ này của người
Khơ-mú ở vùng Tây Bắc đã được đổi sang các họ
1. Quan niệm về 'Vật tổ" đã tổn tại từ lâu và chi phối nhiều nhà
nghiên cứu về các xâ hội cổ tmyền. Trong nhiều năm gần đây đã xuất
hiện một quan niệm khác về cái gọi là "vật tổ" và cho rằng: khi một
nhóm thân thuộc nào đó nhận một vật nào đó để phân biệt mình với
mọi nhóm thân thuộc khác, chỉ là một cách đặt tên cho cả nhóm thân
thuộc của mình mà thôi.
81