Page 87 - Văn Hóa Tộc ười Khơ Mú

thuộc ngành khác nên có thể đặt quan hệ hôn nhân
với nhau. Vì vậy, người ta chỉ nghiêm cấm tuyệt
đỐì giữa những người cùng một ngành nghĩa là
những thành viên có chung một ông tô gần (tai
hem , dộng mạ, dộng quynh), lấy nhau.
Những người vi phạm nguyên tắc kết hôn tức
có quan hệ hôn nhân với người cùng nhóm tai hem
là phạm tội loạn luân (sơr lang) và bị dòng họ xử
phạt theo luật tục (của dòng họ). Do quan niệm
người phạm tội loạn luân sẽ gây ô uế cho đất, nưốc,
động đến thần linh, gây ra tai nạn lớn cho cộng
đồng: dịch bệnh, lũ lụt, hạn hán... nên người Khơ-mú
thường áp dụng hình phạt cho người phạm tội là
phải nộp một con dê, kèm thêm một nén bạc trắng
cúng ma bản để tạ lỗi với thần linh. Trong ngày
cúng đó, đôi trai gái phải lấy máu dê rửa mặt, phải
ăn trong máng heo trước sự chứng kiến của cả bản.
Người Khơ-mú cho rằng, tội loạn luân chẳng
những sẽ gây tai họa cho dân bản mà chính bản
thân họ cũng sẽ chước lấy họa lớn như: không có
con, đoản thọ hoặc sinh con có hiện tượng "lại
giốhg". Vì thế để tránh vi phạm, trai gái khi đã đến
tuổi dựng vỢ, gả chồng thường được các bậc cha mẹ
răn dạy tìm hiểu kỹ đối tượng mà mình sẽ kết hôn.
Nguyên tắc thứ hai trong hôn nhân ở người
Khơ-mú là hôn nhân thuận chiều, những trưòng
hỢp lấy nhau ngược lại cũng b ị vi p h ạ m tập tục.
Nguyên tắc này có thể hình dung như sau:
Các con trai thuộc xính (hoặc tạ) ô m kết hôn
với các con gái của xính Rvaỉ, các con trai của xính

85