Page 91 - Văn Hóa Tộc ười Khơ Mú

c h ồ n g q u á c h ậ t ch ộ i, đ ặ c b iệ t k h i có m ộ t c ặ p vỢ
c h ồ n g m u ố n t á c h r a x â y d ự n g k in h t ê riê n g .
Gia đình nhỏ của người Khơ-mú là một đơn vị
kinh tế độc lập, tài sản gồm có nhà ở, nương rẫy,
nông cụ sản xuất, nông phẩm (lúa, ngô, sắn), các
loại gia súc gia cầm, đồ gia dụng, chăn đệm... Một
sô" gia đình khá giả hơn có vài chiếc chiêng, một ít
bạc trắng, trâu, bò... Song nhìn chung, cơ sở kinh
tế của gia đình người Khơ-mú còn rất nghèo nàn,
chủ yếu chỉ đủ chi dùng, trang trải cho cuộc sống
thường ngày, chưa thể có tích lũy, làm giàu như
người Thái hay người Hmông trong vùng.
Việc tổ chức sản xuất và phân công lao động
trong gia đình theo giới tính và tuổi tác rất rõ rệt.
Đàn ông thường đảm nhận các công việc nặng
nhọc, chê tác công cụ sản xuất, rèn, săn bắn. Phụ
nữ chia sẻ với nam giới một số công việc trên nương
rẫy như: phát cây con, làm cỏ, đóng vai trò "mẹ lúa"
chủ trì lễ cúng Hồn Lúa. Phụ nữ còn là người lo
việc nội trỢ: nấu cơm, kiếm củi, khâu vá, giặt giũ,
chán nuôi gia súc - gia cầm, nuôi dạy con cái...

Người Khơ-mú theo chế độ phụ hệ, gia trưởng.
Điều đó đưỢc phản ánh qua mốì quan hệ giữa các
thành viên trong gia đình. Người chồng, người cha
có vai trò rất lớn: là người hướng dẫn, quán xuyến
trong sản xuất và phân công lao động cho các
thành viên chủ trì các nghi lễ cúng tổ tiên, cúng
mừng nhà mới... Khi cha mẹ qua đòi, chủ nhà là
người điều hành công việc tang lễ, đưa hồn cha mẹ
về thế giới bên kia.

89