Page 78 - Văn Hóa Tộc ười Khơ Mú

viên trong bản, hòa giải các vụ cãi cọ, xích mích và
xử phạt những ai vi phạm luật tục; ông là người
đứng ra thay mặt dân bản thiết lập môi quan hệ
bạn bè, anh em với các bản lân cận và cũng là
người đứng ra điều hành công việc lao động sản
xuất, nắm chắc các phong tục - tập quán của tộc
người mình; đồng thòi cùng thầy cúng chủ trì nghi
lễ cúng "ma bản" vào dịp đầu năm.
Khun cung có vai trò quan trọng trong đòi sống
như vậy nên được tất cả dân làng kính trọng. Xưa
kia, sau mỗi mùa thu hoạch, dân làng đều có chút
quà mang đến biếu nhà khun cung. Chức khun
cung trước đây thường được cha truyền con nốì còn
ngày nay, vai trò đó được mang tên mới: Trưởng
bản - do làng bầu lên bằng cách bỏ phiếu kín, theo
nhiệm kỳ hai năm một lần. Người được chọn giữ
chức vụ này không giới hạn ở tuổi tác, miễn sao có
năng lực, có đạo đức, biết đường làm ăn và giữ được
uy tín. Nhiệm vụ của trưởng bản là quán xuyến
toàn bộ các công việc có liên quan đến hoạt động
kinh tế, đòi sốhg xã hội, sinh hoạt văn hóa và an
ninh trật tự trong bản.

Già bản
Bên cạnh khun cung, già bản là lớp người có vai
trò quan trọng trong xã hội của đồng bào Khơ-mú.
Họ là những người đã tích lũy được nhiều kinh
nghiệm trong lao động sản xuất, am hiểu về tri
thức dân gian trong việc chọn đất, vật nuôi, cây
trồng; thông thạo về các phong tục - tập quán, đốĩ
nội, đôl ngoại nên họ luôn được dân bản kính trọng.

76