Page 90 - Tuổi Trẻ Hoàng Văn Thụ

Mã Hợp cõng củi xuống chợ từ mùng bốn Tết - ngàv mở chợ.

Về qua trấn Lũng Vài, tạt vào mua ngụm rƣợu uống. Xem mở đố chữ, cho ấm bụng, rồi xem
then, ở Lũng Nghìu không có then vào bao giờ.

Ở Lũng Vài năm ấy rất nhiều ngƣời qua lại, cái Tết lộn xộn khác hẳn mọi năm. Lũng Nghìu
nhƣ cái hũ tối, chẳng trông thấy gì, nhƣng Lũng Vài thì khác, ngƣời có ý, xem cảnh trấn Lũng

Vài mỗi năm cũng thấy ra thời thế đƣợc.
Ngày ngày, ngƣời các nơi đổ đến lại cuốn đi, nhƣ sóng đánh bờ đá, không ai biết mặt ai. Bọn

buôn bò ở Lạng Sơn sang. Bọn lái tép đi nhặt hồi. Các tay buôn kếch xù ở Hồng Kông mò xuống

cùng với đại lý buôn thuốc phiện của công ty Việt Điền. Năm mới, họ chƣa vào làng lùng hàng
mà còn nằm đánh bạc, hút thuốc ngoài trấn để nghe mối các nơi ra bàn bạc giá cả. Không thể biết

có bao nhiêu tay buôn thuốc phiện và súng lậu hay những ngƣời nào là tai mắt của kẻ cƣớp cho

về nắm tin tức, hòng chõm một chuyến có thể làm ăn bẫm đầu năm - có khi vớ đƣợc ngay đầu
ngõ, ngay trong phố. Vì vậy, mỗi sòng bạc, mỗi quán cao lâu lại phải thuê bóng vía và núp oai kẻ

cƣớp để giữ tiếng cho cửa hàng mình. Còn lô cốt Ải Khẩu, còn quân quan trấn ải Nam Quan,
mỗi lần có lính đi tuần qua hay xuống chơi - chúng đi qua và xuống chơi luôn, lính sà vào hàng

ăn nào, ăn bao nhiêu cũng không mất tiền. Các sòng phán thán, tài xỉu, mạt chƣợc, đố chữ, mỗi
ngày, khi dốc tiền hồ, đƣợc bao nhiêu mặc kệ, cứ đặt cọc riêng ra đấy một trăm để lính ngoài ải

vào thu. Càng lộn xộn tợn. Năm nay thêm đám địa chủ các vùng giáp huyện Long An chạy sang

Lạng Sơn từ hồi Long Châu đỏ, bọn này cùng một phƣờng con buôn và kẻ cƣớp, hai năm bây
giờ mới mò về đến đây mà chƣa dám về hẳn, còn dùng dằng, đắn đo nghe ngóng thêm, nhân có

tiền trong tay thì vung ra tiêu cho hả cái trận hút chết vừa qua.
Trấn Lũng Vài, lèo tèo thƣờng ngày. Tết này bỗng đông hẳn. Mọi năm, khi xuân đến, các

làng xung quanh lần lƣợt vào hội lùng tủng thì trấn Lũng Vài đón khách đã sẵn có hai nhà đố chữ
và sòng tài xỉu. Năm nay thêm mấy hiệu nữa. Nhà Đại Hoà tận bên Kỳ Lừa cũng đút tiền quan

Tàu coi cửa Nam Quan cho sang thuê nhà mở sòng và cao lâu. Lại những hàng vịt quay Thất

Khê, Thất Khê trên bến dƣới thuyền thế mà cũng ngất của sang tận đây! Hàng phở chua ở Cây
Khế, ở Quán Hồ cũng kéo sang. Rầm rập, nhốn nháo đêm ngày, sầm uất nhƣ các thị trấn bên

Lạng Sơn khi vào mùa hồi.

Mã Hợp thì thấy vẫn thế. Bởi vì, vui nhiều hay ít đã có đồng tiền đo trong ngƣời, mà Mã
Hợp thì chẳng có đồng tiền nào để đo cả.