Page 92 - Tuổi Trẻ Hoàng Văn Thụ

Các đồn binh Pháp bên kia, đƣợc dịp này hóa ra tốt, đã khỏi khó nhọc lại phát tài. Địa chủ đi trốn

Hồng quân muốn qua biên giới, phải mất tiền, muốn ở trong làng, ở ngay Đồng Đăng hay xuống
tận Kỳ Lừa hay Đồng Mỏ, hay Hà Nội lại mất tiền nữa. Các toán cƣớp cả hai bên đi tìm đất cƣớp

thì đi lại, ăn tiệc thƣờng ngày với quan đồn. Có ngƣời lạ vƣợt biên giới, nhất là những hội kín,
làm cách mệnh, bên kia động tĩnh gì thì quan quân Quốc dân đảng sang báo Tây, gặp đồn nào

báo đồn ấy, báo ngay.
Ngƣời ấy bảo Mã Hợp:

- Không lo, Mã Hợp à. Anh Năm dặn lúc đi đƣờng thì nhớ làm hiệu: buộc cành bồ quân vào

sau mui xe bên phải. Nơi nào chƣa tin, giữ lại thì đƣa giấy này, sẽ qua đƣợc, nhất định thế.
Mã Hợp cất cẩn thận cái thiếp có dòng chữ “Lƣu Minh Hạ Long Châu tu giới xƣởng” lên túi

áo ngực.

Ngƣời ấy lại dặn:
- Đến Long Châu, hỏi Lý Phàn Len ở phô Lùng Hù Cái... Cứ thế, cứ thế nhé...

Tối hôm ấy, cả xóm Lũng Nghìu đã biết Mã Hợp đƣợc tin anh Năm.
Ngày Thụ và Chi đi rồi ai cũng mong. Không phải chỉ vì hai ngƣời thanh niên vui tính mà

xóm Lũng Nghìu mong những ngƣời cách mệnh. Từ ngày giặc Pháp chiếm nƣớc ta, các vùng
biên giới ở Lạng Sơn đƣợc chứng kiến, cứ mỗi thời kỳ có cuộc khởi nghĩa chống Pháp không

xong lại từng đợt ngƣời khắp các nơi trong nƣớc chạy lên phía bắc, vƣợt sang Trung Quốc.

Ngƣời hai bên biên giới lúc đầu chỉ biết đấy không phải là lái buôn. Họ không hút thuốc phiện,
họ có súng mà không ăn cƣớp, gặp ai cũng chỉ nói về chuyện đánh thằng Tây. Thấy thế, ngƣời

biên giới hiểu cách mệnh là to lớn và việc chung thế ai cũng thƣơng, khi nào có ngƣời cách
mệnh đến thì vƣợt núi đƣa đi, tránh mắt thằng quan hai Đồng Đăng, cả bọn lính Quốc dân đảng

cũng không biết. Họ đƣa ngƣời cách mệnh một chặng đƣòng, rồi lại trở về cặm cụi, mòn mỏi
sinh sống trên mảnh rừng cằn cỗi, mù mịt. Khi có ngƣòi cách mệnh khác đến thì trong lòng họ

lại thấy trở lại những mơ ƣớc. Đến lúc ngƣời đi rồi lại nhớ. Không biết gì về cách mệnh xa xôi,

nhƣng lòng mong mỏi đƣợc gặp lại cách mệnh đã thành một ý nghĩ, một tình cảm đầm ấm nhƣ
ánh lửa sƣởi và soi sáng trong lòng, năm nào, họ cũng đoán: cách mệnh sắp trở lại. Nhƣng vẫn

chỉ thấy nhiều ngƣời đi qua. Khi nghe tin Long Châu đỏ, không thấy Hồng quân tới, nhƣng nghĩ

bụng: cách mệnh của ta sắp trở lại. Nhƣng cũng không thấy, lại mong.
Xóm Lũng Nghìu nghĩ đến Thụ và Chi còn một thƣơng yêu và tình cảm sâu sắc khác. Thụ

và Chi ngƣời Lạng Sơn. Thế là cách mệnh không xa nữa, cách mệnh đã đến Lạng Sơn, đến Cao