Page 254 - Truy Tìm Căn Nguyên Tăng Trường

đen lên cao hơn so với khi ông này để ý đến các tác động lên A. Và tất cả các quan
chức này đều khai thác một túi dầu chung mà không tính đến ảnh hưởng lên việc khai

thác của những người khác.
Chúng ta hãy so sánh kết quả này với những điều sẽ xảy ra nếu như nhà lãnh đạo của

Ghana có nhiều quyền lực trong khi các nhóm lợi ích ít có ảnh hưởng. Ông ta sẽ kiểm

soát chênh lệch giá trên thị trường chợ đen, mức tăng cung tiền và lạm phát, thâm hụt
ngân sách, và lãi suất thực của Ghana. Ông ta sẽ tính đến tác động của một chính sách
đến các chính sách khác vì nguồn thu của ông ta phụ thuộc vào tất cả các chính sách.

Ông ta sẽ chọn một lãi suất thực thấp hơn, một tỷ lệ lạm phát thấp hơn, một mức thâm

hụt ngân sách thấp hơn, và một mức chênh lệch giá trên thị trường chợ đen thấp hơn
so với bốn quan chức kia. Sự phân cực giữa các nhóm lợi ích đã thúc đẩy nhiều người

hành động. Việc này sẽ dẫn đến nhiều chính sách triệt tiêu tăng trưởng hơn so với
trường hợp có một người hành động duy nhất.

Nhưng chúng ta không nên đi ngay đến kết luận rằng chế độ chuyên quyền là một hệ
thống tốt hơn cho phát triển kinh tế. Chế độ chuyên quyền có thể phải xoa dịu các

nhóm lợi ích khác nhau giống hệt như chế độ dân chủ. Sự khác biệt không phải là
giữa chuyên quyền và dân chủ (chúng ta không hề có bằng chứng chứng tỏ hệ thống

nào tốt hơn cho tăng trưởng). Sự khác biệt là giữa một chính phủ trung ương yếu cấu
thành từ một tập hợp các phe phái phân cực và một chính phủ trung ương vững mạnh,

được tạo thành từ những người ủng hộ, đồng thuận với nhau.
Sự phân cực trong một chính phủ yếu giải thích tại sao các chính phủ thường tự hại

mình bằng cách tiêu diệt con gà đẻ trứng vàng. Nó có thể giải thích tại sao xuất khẩu
cacao tại Ghana sụt giảm, từ 19% GDP trong những năm 1950 xuống còn 3% GDP

trong những năm 1980. Mỗi một nhóm lợi ích trong chính phủ hưởng lợi từ việc đánh
thuế lên những người xuất khẩu cacao mà không tính đến ảnh hưởng của họ đến các

nhóm khác. Có thể, một nhóm thành lập ra ban thị trường về cacao và quyết định giá
mà những nhà sản xuất cacao sẽ nhận và một nhóm khác kiểm soát mức chênh lệch

giá trên thị trường chợ đen. Nếu hai phe này hành động hoàn toàn độc lập với nhau,

họ sẽ đánh thuế lên người trồng cacao nhiều hơn là khi một quan chức duy nhất quy
định mức thuế đánh vào cacao. Mỗi phe đều cố gắng kiếm được nhiều nhất từ cacao.
Triệt tiêu cacao ở Ghana là trường hợp tương tự như việc khai thác dầu ồ ạt từ cùng

một túi dầu chung.

254