Page 252 - Truy Tìm Căn Nguyên Tăng Trường

chức chính phủ có thể mua ngoại hối với tỷ giá chính thức và bán lại trên thị trường
chợ đen; hay dùng các khoản vay với lãi suất thực âm để mua ngoại hối rồi đầu tư vào

các tài sản nước ngoài có lãi suất thực dương.
Có thể, những chính sách này gây ra nạn tham nhũng, nhưng đây không phải là một

lời giải thích thỏa đáng cho câu hỏi tại sao các chính khách lại thực thi chính sách triệt

tiêu tăng trưởng. Cơ hội tham nhũng của các quan chức sẽ lớn hơn khi thu nhập bình
quân của nền kinh tế cao hơn. Bạn có thể ăn cắp nhiều hơn từ một nền kinh tế giàu so
với từ một nền kinh tế nghèo nàn. Như vậy việc các quan chức sử dụng chính sách

triệt tiêu tăng trưởng để ăn cắp là làm hại chính mình. Thậm chí ngay cả các chính

khách đang ăn cắp cũng muốn nền kinh tế tăng trưởng nhanh hơn để có thể ăn cắp
được nhiều hơn. Như vậy, nếu các chính khách cũng là con người hành động vì động

cơ thì tại sao họ lại chọn chính sách triệt tiêu tăng trưởng?
Nhiều trong một

Kiến thức mà chúng ta còn thiếu là việc chính phủ không phải là một cá nhân duy
nhất. Chính phủ là một tập hợp các chính khách đại diện cho các phe phái khác nhau.

Chính sự ô hợp này sẽ dẫn đến việc lựa chọn các chính sách triệt tiêu tăng trưởng.
Hãy xét một ví dụ sau đây. Giả sử có một túi dầu nằm trên cả vùng đất của bạn và của

tôi. Luật quy định rằng bất cứ ai có phần đất nằm phía trên túi dầu đều có quyền khai
thác từ cái túi dầu chung đó. Như vậy là chúng ta có quyền khoan dầu từ cùng một

nguồn. Ngoài ra, một đặc điểm của công nghệ khai thác dầu là nếu dầu càng được
khai thác nhanh thì tổng sản lượng dầu của vùng khai thác sẽ càng thấp. Như vậy, liệu

bạn và tôi có kiềm chế không khai thác dầu quá nhanh để đảm bảo tiềm năng của túi
dầu hay không? Tất nhiên là không. Bạn và tôi sẽ tham gia vào một cuộc tranh giành

để lấy được càng nhiều dầu càng tốt trước khi người kia khai thác hết. Kết quả là túi
dầu đem lại sản lượng thấp hơn tiềm năng của nó vì chúng ta khai thác quá nhanh.

Các học giả sẽ cho nguyên do là lòng tham tự hại khi khai thác một nguồn tài nguyên
không tái tạo quá nhanh. Tuy nhiên, chúng ta lại hành động hoàn toàn hợp lý. Tình

huống này thường được gọi là “thảm kịch của tài sản công”.

Khác với trường hợp trên, nếu túi dầu chỉ nằm dưới đất của tôi, tôi sẽ khai thác dầu
với tốc độ bảo toàn tiềm năng của giếng. Chính việc có nhiều người chung lợi ích trên
cùng một túi dầu trong ví dụ trên đã dẫn đến hành vi tự gây hại làm cho cả hai đều

chịu thiệt.

252