Page 259 - Truy Tìm Căn Nguyên Tăng Trường
P. 259
nhập cho descamisado (những người nghèo khó nhất) của Juan và Eva Perón đã đẩy
nền kinh tế Argentina rơi vào vòng xoáy trôn ốc đi xuống cho đến thời gian gần đây.
Và Hugo Chavez rất có thể sẽ là Juan Perón của Venezuela ngày nay.
Chú ý rằng, phân phối lại thu nhập không giống trợ cấp cho người nghèo – một hành
động cần thiết để giải thoát người nghèo ra khỏi cái bẫy nghèo đói. Trợ cấp cho người
nghèo giúp họ tạo ra thu nhập trong tương lai, trong khi phân phối lại thu nhập khi bất
bình đẳng sâu sắc lại chỉ nhằm vào tiêu dùng hiện tại. Lý do là bởi vì với sự bất bình
đẳng cao, người dân, đặc biệt là người nghèo sẽ ít có động cơ đầu tư vào tương lai.
Bất bình đẳng về đất đai là một trong những câu trả lời cho sự khác biệt về tăng
trưởng giữa Đông Á và Mỹ La tinh. Vậy, tại sao sự phân phối bất bình đẳng lại diễn
ra ở Mỹ La tinh?
Lựa chọn của các đầu sỏ chính trị
Có nhiều mối liên hệ động giữa tăng trưởng, dân chủ, giáo dục và bất bình đẳng. Giả
sử một nhóm giàu có, nắm trong tay quyền lực tối thượng và việc biểu quyết giới hạn
trong những chủ đất lớn. Sự giàn xếp như thế này khá phổ biến ở nước Mỹ hồi đầu thế
kỷ XIX, nhiều nước châu Âu cuối thế kỷ XIX, và các nước Mỹ La tinh trong thể kỷ
XX. Câu hỏi đặt ra lúc này là: Liệu đầu sỏ chính trị có biểu quyết cho giáo dục công
miễn phí không? Mức độ bất bình đẳng sẽ ảnh hưởng như thế nào đến câu trả lời?
Nhóm biểu quyết phải đối mặt với một số đánh đổi. Một mặt, thực hiện giáo dục công
sẽ thúc đẩy tăng trưởng, bởi vì giáo dục góp phần nâng cao kỹ năng sản xuất của đa số
người nghèo. Mặt khác, giáo dục phổ thông công lại dẫn đến sự tham gia chính trị
rộng rãi. Những người nghèo mới được giáo dục sẽ đòi quyền tham gia biểu quyết.
Sau đó, họ có thể biểu quyết ủng hộ việc phân phối lại đất đai từ tay của nhóm trên
cho số đông, việc làm này sẽ đẩy lùi tăng trưởng. Kết cục phụ thuộc vào mức độ bất
bình đẳng ban đầu.
Trong một xã hội bất bình đẳng cao, đầu sỏ chính trị sẽ biểu quyết chống lại giáo dục
công. Ngoài nhóm của những người giàu, mức thu nhập bình quân duy trì ở mức thấp.
Do vậy, một xã hội bất bình đẳng sẽ duy trì bất bình đẳng và thiếu dân chủ ở mức cao.
Các số liệu khẳng định dự đoán này: những xã hội bất bình đẳng quả thực thường
thiếu dân chủ và có ít các quyền tự do dân sự hơn.
Mặt khác, trong một xã hội tương đối bình đẳng, tầng lớp có địa vị sẽ ủng hộ giáo dục
công. Họ tự tin rằng những người mới được giáo dục, thậm chí ngay cả khi có đòi
259