Page 260 - Truy Tìm Căn Nguyên Tăng Trường

quyền biểu quyết, sẽ không biểu quyết cho việc phân phối lại thu nhập bởi vì lợi ích
từ việc phân phối lại trong một xã hội bình đẳng thấp hơn so với lợi ích có được từ

tăng trưởng. Mọi người đều được hưởng lợi khi nhiều người có trình độ học vấn cao
hơn – một trong những điều kiện để tăng năng suất lao động. Thực tế, chúng ta thấy

rằng những quốc gia có tầng lớp trung lưu lớn thường có trình độ giáo dục cao hơn so

với những quốc gia có tầng lớp trung lưu nhỏ.
Các nhà lịch sử kinh tế Ken Sokoloff và Stanley Engerman lập luận rằng câu chuyện
trên giải thích được sự khác biệt lớn trong trình độ phát triển của Bắc Mỹ và Nam Mỹ.

Ở Hoa Kỳ và Canada, nguồn cung đất đai vô tận tạo điều kiện thuận lợi cho một bộ

phận dân số đông đảo, gồm các gia đình làm nông. Việc có một tầng lớp trung lưu lớn
từ những gia đình làm nông đảm bảo mức bất bình đẳng tương đối thấp tại Bắc Mỹ.

(Lớn lên giữa những người nông dân ở Ohio, tôi không nghi ngờ khi những người này
là một phần trong bí quyết thịnh vượng của chúng ta). Trong khi đó, tại Nam Mỹ,

đồng tiền được tạo ra từ các hoạt động khai mỏ và trồng mía. Đầu sỏ chính trị khai
thác các mỏ và đồn điền nhờ vào lực lượng nô lệ và tá điền mù chữ. Quyền sở hữu các

mỏ và đồn điền tập trung vào một nhóm nhỏ ban đầu. Ngày nay, các nền kinh tế dựa
trên khai mỏ và đồn điền thường bất bình đẳng hơn so với các nền kinh tế khác.

Như vậy Bắc Mỹ phát triển thành một mảnh đất giàu có với giáo dục công và quyền
bầu cử cho tất cả mọi người, trong khi phần đông người Nam Mỹ vẫn còn nghèo,

ngoại trừ một số rất ít tầng lớp trên giàu có. Bất bình đẳng ở Nam Mỹ vẫn ở mức cao;
hệ thống giáo dục công chỉ mới xuất hiện trong thời gian gần đây; và quyền lực chính

trị bị thâu tóm nhiều năm trong tay của tầng lớp chóp bu.
Câu chuyện về Nam Mỹ không phải là trường hợp cá biệt ở các nước thế giới thứ ba.

Ở vùng nông thôn Pakistan, tỷ lệ biết chữ, đặc biệt là của phụ nữ, đứng vào hàng thấp
nhất thế giới. Như một tác giả đã viết: “Các nhà cầm quyền có lợi khi duy trì tỷ lệ biết

chữ thấp. Tỷ lệ người biết chữ càng thấp, quyền hành trong tay họ càng ít khả năng bị
phế truất”.

Tóm lại, phân cực hóa vì bất bình đẳng là một rào cản, kiềm chân tình trạng kém phát

triển. Hoặc là các chính phủ dân tuý sẽ cố gắng phân phối lại thu nhập cho những
người ủng hộ mình, hoặc là các tầng lớp trên sẽ chèn ép dân chủ và giáo dục công.
Trong đất nước bất bình đẳng nhất, nền dân chủ dân túy và nền độc tài chính trị sẽ

thay nhau lên nắm quyền, triệt tiêu tính dự đoán của các chính sách (bản thân điều này

260