Page 204 - Trần Huy Liệu Cõi Đời
P. 204
- 24 -: LÃO NÔNG TRI ĐIỀN
Liệu dậy muộn. Đêm qua có những điều ít liên quan đến sử học bám lấy ông, bắt nghĩ
ngợi. Những đêm như thế ngày càng nhiều, càng mông lung càng thấy vô tích sự, sáng ra rất
phờ phạc. Cuối cùng ông cũng “nén” được, thiếp đi. Đức dễ ngủ trời cho khiến Liệu hồi sức
rất nhanh sau công việc, những quan hệ chả đơn giản chút nào.
Anh thư ký, tên là Hiến, trước là bò đội biên phòng, thấy ông đi xuống thì chào rồi báo:
“Bác Phạm Văn Đồng hẹn bác lên sáng nay để bàn về Đề cương…”.
- Chết, sáng nay tôi bận.
- Nhưng Văn phòng Thủ tướng giờ họ mới báo.
- Nhưng tôi cũng có lịch của tôi chứ. - Liệu nóng lên nhưng thấy mình vô lý bèn ghìm
lại. - Chú nói tôi đã xếp việc rồi, bảo họ hẹn hôm khác vậy? Hay là anh Đồng cứ tự xuống
đây, tôi sẽ nghỉ để tiếp.
Rồi ông xách cặp đi sang Viện Sử, để anh thư ký, ngồi trầm ngâm. Giúp việc một người
độc lập, khái tính quá quả không dễ. Nói thế nào với Văn phòng cấp trên đây…
Nhưng đúng là sáng nay Liệu có việc, và không muốn bỏ việc đó. Viện Sử mới tách ra từ
ban nghiên cứu Văn - Sử - Địa, thường làm những buổi sinh hoạt học thuật. Mỗi người được
đề nghị chuẩn bị trình bày một đề tài, như Đào Duy Anh với văn hóa truyền thống, Cao Xuân
Huy về Hán Nôm. Đó là những bậc túc nho thông kim bác cổ, nói rất có cái để nghe. Hôm
nay, theo phân công, đến lượt một cán bộ nghiên cứu lớp sau nói về phương pháp luận. Lớp
sau thì ít kinh nghiệm hơn, nhưng đối với người tự học mà nên như Liệu thì vẫn có nhiều
cái mới đáng nghe. Họ có cái nghĩ khác mình, đọc những sách khác mình chứ. Đến lúc này,
đứng đầu một cơ quan nghiên cứu, ông càng chiêm nghiệm rõ ý nghĩa cái câu tưởng đã mòn
nhẵn đi rồi: “Tri thức là một hành trình liên tục”.
Hội trường nhỏ bên Viện đã khá đông. Liệu xin lỗi đến chậm rồi ngồi vào chỗ, giở sổ ra
ghi chép. Người nói bắt đầu trình bày các quan điểm viết sử. Mỗi quan điểm chi phối một
phương pháp, xuất phát từ mục đích viết , nhưng có những nguyên tắc chung mà đã là
người làm khoa học thì không thể bỏ qua.
