Page 45 - Quan Hệ Bang Giao Và Những Sứ Thần Tiêu Biểu
P. 45
46 7 ì't sát lỉ ỉ it-l - (ỉiií nirớt , fon ntịtrời
luôn là tự nguyện, không có cái gọi là cưởng bức hay ép
buộc. Chi có phương thức đưa đến sự giao thoa là theo hai
con đường hòa bình và chiến tranh. Chính vì vậy, trong quá
trình giao thoa văn hóa, người Việt đã tiếp nhận tự nguyện
đưỢc một phức hỢp nhừng giá trị của nhiều nền văn hóa của
người Hán, ngươi Ân Độ (thông qua Chãmpa) bằng nhiều
con đường khác nhau. Nhưng xét trên bình diện chung, văn
hóa Châm đã giao thoa và đưỢc tiếp biến với văn hóa Việt
qua hai phương thức cơ bản: hoạt động ngoại giao và hoạt
động quán sự. Và bản thân vãn hóa Châm củng đã chịu
nhiều sự Việt hóa từ văn hóa Việt truyền thống có cùng cơ
tầng bản địa Đóng Nam Á. Chính sự đan xen, phức hỢp
nhiều nền vãn hóa khác nhau, trong đó chủ đạo là vãn hóa
Hán mang tinh thần áp chế, nổi trội của hệ tư tưởng Khổng
Mạnh và văn hóa Ân, thông qua Chămpa, đã có sức sống len
lỏi, hòa quyện và trầm lắng trong nền vãn hóa Việt. Điều
này làm cho chúng ta nhiều khi hết sức khó khăn khi nhận
diện cụ thể đâu là những giá trị văn hóa Chăm, đâu là của
Hán trong lòng vãn hóa Việt.
'l uy nhiên cũng cần nhận định rằng, quan hệ giữa hai
nhà nước Đại Việt - Chãmpa đã dẫn tới việc giao lưu ván
hóa Việt - Chàm trong thời Lý - Trần đưỢc coi là mạnh mẽ
nhất cả về số lượng và chất lượng. Có thê lý giải nguyên
nhân vãn hóa Việt tiếp nhận văn hóa Chăm một cách mạnh
mẽ dến như vậy kể lừ sau 938, và dặc biệt vào thời Lý, Trần.
Sau khi chấm dứt 1.000 nãm Bắc thuộc, việc tái lập một nhà
nước, kháng định một nền vãn hóa Việt trên nền tảng văn
hóa bán dịa tiền Bãc thuộc và chống Bắc thuộc là hết sức
cần thiết. Một thời gian quá dài bị người Hán đô hộ chính là
nguvên nhân của một sự tái khởi dầu muộn mằn của người
Việt. Chính vì vậy, vãn hóa Việt một mật phái tự khẳng
