Page 49 - Quan Hệ Bang Giao Và Những Sứ Thần Tiêu Biểu

50 7 ;/ sticìỉ t ii’/ Num - Jíit nưác, con mịtrời

gần như chỉ tiếp xúc với tầng lớp trên là chủ yếu nên có thê
chắc chắn rằng lối sống, phong tục của họ chưa có nhiều
điều kiện và thời gian xâm nhập vào đời sống dân gian Việt.
Hơn nữa, quy trình tiếp sứ thần có tính chất triều cống này
lại chủ yếu diễn ra ở Thăng Long hoặc ngược lại là quốc đô
của Chămpa nên nó không đủ sức lan tỏa ra toàn bộ lảnh
thổ của Đại Việt.
Nếu tính cả những sự kiện quy phụ diễn ra rải rác trong
các triều đại từ Đinh - Tiền Lê cho đến Lê sơ cho thấy số
lượng người quy phụ cũng không nhiều, duy có một vài lần
số người lên đến vài trăm hoặc nghìn như năm 992 (hơn
3000 người), 1044 (hơn 100 người) và 1448 (340 người). Có
thể nhận thấy rằng với số lượng vừa phải, lại kéo dài trong
nhiều thế kỷ, chắc chắn rằng nó cũng chỉ ảnh hưởng chút ít
tới văn hóa của Đại Việt. Mặc dù vậy, nhân tố giao thoa
nhiều hay ít, yếu hay mạnh, trong khoảng thời gian nào đó
thì nó cũng để lại những dấu ấn văn hóa nhất định về mặt
hình thức. Còn nội dung cụ thể như thế nào, sâu đậm đến
đâu thì vẫn là một ẩn số. Tuy nhiên, cũng phải khẳng định
lại rằng, thông qua con đường hòa bình - ngoại giao - quy
phụ... với những dấu ấn mờ nhạt, về cơ bản văn hóa Chăm
chưa thể làm thay đổi văn hóa Việt trên nhiều phương diện
của cuộc sống.
Giao thoa qua phương thức chiến tranh giữa Đại Việt và
Chàmpa trong lịch sử diễn ra mạnh mẽ nhất, là nhân tố cơ
bản cho quá trình tiếp biến văn hóa Việt - Chăm. Nếu như
phương thức hòa bình qua con đường ngoại giao và quy phụ
không mấy hiệu quả và không để lại nhiều dấu ấn có tính
chất thay đổi giữa hai nền văn hóa Việt - Chăm thì thông
qua phương thức chiến tranh, quá trình giao thoa vãn hóa