Page 44 - Quan Hệ Bang Giao Và Những Sứ Thần Tiêu Biểu

(^nun hi' {ịiao I'à cãi' sứ lỈKÌn ticu /wV„... 45

hình một nhà nước quân chủ phân quyền dựa trên bệ đởcủa
hệ tư tướng Bàlamôn giáo đă khiến họ trớ thành một trong
những quốc gia thuộc Ân theo cách gọi của các học giả
Pháp. Mối bang giao giữa Đại Việt và Chãmpa cũng diễn ra
theo hai con đường cơ bản: hoà bình và chiến tranh. Sự tiếp
nhận văn hóa Chăm của người Việt đã trở thành một nhu
cầu cần thiết trong giai đoạn đầu cúa thời tự chủ. Sau khi
trái qua gần 1.000 nãm Bắc thuộc, sự áp đặt cúa người Hán
dã khiến người Việt phải tự xây dựng một nền vãn hóa của
riêng mình dể khẳng định vị thế độc lập. Một mặt vừa tiếp
thu có chọn lọc vàn hóa Hán nhưng mặt khác phải tìm đến
và tiếp nhận thêm những yếu tố vãn hóa phi Hán, có nhiều
diểm tương đồ*ng với văn hóa Việt. Chămpa như một trong
những nhân tố cần thiết cho quá trình tự khắng định của
Đại Việt. Tuy nhiên, sau khi đả tự khẳng dịnh đưỢc một
nền vãn hóa dộc lập, lự chủ, khá hoàn thiện vào cuối dời
Trần và phát triển mạnh vào thời Lê sơ, sự quấy nhiễu, Bắc
tiến liên tục cúa người Chăm dã khiến an ninh Đại Việt bị
đe dọa. Đại Việt dã có nhừng phản ứng mạnh mẽ với
Chămpa, về quân sự cũng như văn hóa. Tuy vậy, quan hệ
Đại Việt - Chảmpa trong lịch sứ diễn ra như vậy, đã khiến
cho Đại Việt tự sản sinh ra những yếu tố vãn hóa phi Hán,
từ đó khẳng định sự khác biệt, độc lập với tư cách một nhà
nước tự chủ.

5. Tạm kết
Xét trên phương diện lý thuyết dơn thuần thì các học
giả chia giao thoa vãn hóa thành hai hình thức cưỡng bức và
tự nguyện, tương ứng với hai con đường chiến tranh (chiến
tranh quân sự, cướp bóc...) và hòa bình (các hoạt động ngoại
giao, trao đổi thương mại...). Nhưng dưới góc nhìn khác, tôi
cho rằng, khi tiếp nhận giá trị của một nền văn hóa khác thì