Page 40 - Quan Hệ Bang Giao Và Những Sứ Thần Tiêu Biểu
P. 40
Ọíiíi/I hâ Aíi/í^ Sỉiao và các A'if thấit tiêu íùểu... 41
chinh phạt này kéo dài cho đến năm 1446, thì “mùa hạ,
tháng 4, các quân của Lê Thụ đánh phá được thành Chà
Bàn, bắt được vua Chiêm là Bí Cai, và các phi tần, bộ thuộc,
ngựa voi, đồ quân khí của các tướng đầu hàng rồi về”“l
“Aíộc bản Chính Hòa tr. 356-357, tập II cũng ghi nhận:
năm 1446, vua Lê sai Trịnh Khả, Lê Thụ và Lê Khắc
Phục đã đem 60 vạn quân tấn công Chăm Pa, thành Viịaya
rơi vào tay quân Việt, vua Chăm là Bí Cai (Bichai) bị bắt
sống mang về Thăng Long cùng với nhiều phi tần”‘^\
Sự kiện năm 1469, “tháng 3, người Chiêm Thành đi
thuyền vượt biển để đến quấy châu Hóa”^^l Và việc năm
1470, “tháng 8, quốc vương Chiêm Thành là Bàn La Trà
Toàn thân đem quân thủy bộ voi ngựa hơn 10 vạn đánh úp
châu Hóa”^‘'\ Đã trở thành cái cớ hợp lý cho Lê Thánh Tông
tiến hành cuộc đại chinh phạt Chiêm Thành lớn nhất trong
lịch sử Trung đại Việt Nam. Sự kiện năm 1471 đã trở thành
niên điểm vô cùng quan trọng trong lịch sử quan hệ giữa
Đại Việt và Chămpa. Rất nhiều học giả đã đồng thuận với
quan điểm, sau trận chiến này, Chiêm Thành không còn đủ
sức gượng dậy được nữa. Để chuẩn bị cho cuộc chinh phạt
với quy mô lớn, Lê Thánh Tông đã cất công làm rất nhiều
thủ tục khác nhau, từ việc năm 1470, “mùa đông, tháng 10
sai sứ sang nước Minh. Nguyễn Đình Mỹ tâu việc Chiêm
Thành quấy nhiễu biên giới”^^^. Cho đến việc, “tháng 11,
ngày 6, vua xuống chiếu thân đi đánh Chiêm Thành”*^*^ Sự
chu đáo về mọi mặt, đã khiến vua Lê Thánh Tông tổ chức
cuộc chinh phạt được chính danh, thuận lẽ đứng từ nhiều
góc độ. Việc chinh thảo đã được đặc biệt mô tả trong các
pho chính sử của Đại Việt. Ngay sau khi giành được thắng
(I) (3), (4). (5). (6), Jập Ịị. 1 3 5 ^ 13 ^ ^ 224, 228,
229, 229; Mộc han Chính Hòa. tr. 356-357, tập II.
