Page 35 - Quan Hệ Bang Giao Và Những Sứ Thần Tiêu Biểu

36 7 Ù S(U lì Ĩ'^/V/ ì^om - ílòf nir<ý(. con n\ftrời

Chàmpa triều cống đều đặn, nhưng nảm 1068, “Chiêm
Thành dâng voi tráng, sau lại quấy nhiều biên giới”''^ Đây
cũng chính là cái cớ trực tiếp để vua Lý Thánh Tông mở
cuộc đại chinh phạt lần hai vào năm 1069. Sử chép: “...Mùa
xuân, tháng 2, vua thân đi đánh Chiêm Thành, bắt được vua
nước ấy là Chế Củ và dân chúng 5 vạn người”. Sau cuộc
chinh phạt Chiêm Thành này, bén cạnh khối lượng “tù
binh” Chăm khá lớn, Đại Việt còn lấy được đất đai do Chế
Củ dâng để chuộc tội. Việc “Chế Củ dâng ba châu Địa Lý,
Ma Linh, Bố Chính để chuộc tội. Vua bằng lòng tha cho
Chế Củ về nước”'"' làm cho lãnh thổ của Đại Việt được mở
rộng và đặc biệt những hiểm họa về an ninh quốc gia cũng
được đẩy ra xa hơn. Nhưng chỉ sau đó vài năm, nãm 1074,
“Chiêm Thành lại quấy rối biên giới”‘^\ “Mùa thu, tháng
8,... sai Lý Thường Kiệt di đánh Chiêm Thành, không dược.
Thường Kiệt bèn họa địa đồ hình thế núi sông cùa 3 châu
Bố Chính, Địa Lý, Ma Linh rồi về”'^’. Tuy trận này không
thắng, lại không phải là cuộc đại thảo phạt nhưng nó cũng
cho ta thấy rằng quan hệ giừa hai nước phụ thuộc rất nhiều
vị thế quân sự và tiềm lực kinh tế xã hội.
Bên cạnh nhừng hoạt động quấy nhiễu ở vùng biên giới là
cái cớ cho Đại Việt tiến công Chămpa, còn xảy ra những sự
kiện quy phụ của ngưìti Việt sang Chămpa (về hình thức thì
cũng giống với sự quy phụ của người Chàm sang Đại Việt
nhưng về bản chất lại hoàn toàn khác), đây là lý do thứ hai để
Đại Việt xuất quân. Sử chép năm 1104, “mùa xuân, tháng 2, sai
Lý Thường Kiệt đi đánh Chiêm Thành. Trước đây, Lý Giác
trốn sang Chiêm Thảnh, nói lình hình hư thực của nưcTc ta.
Vua Chiêm Thành là Chế Ma Na nhân thế đem quân vào cướp

III CI.I-II.UI
D ại I iệl .sư ký loìin thư. lập I. sdd. Ir. 2.Ì3. 23.3. 236. 237.