Page 33 - Quan Hệ Bang Giao Và Những Sứ Thần Tiêu Biểu

34 T u ĩá c ỉi V iê t - ílồ l nước, con ỊiĩỊirờ i
và Chế Mân. Ngay sau khi nhà Trần giành được quyền lực
từ tay nhà Lý, năm 1228, “mùa đông, tháng 10, nước Chiêm
Thành sang cống”“*. Bắt đầu từ đây, vào các năm 1242,
1262, 1265, 1266, 1267, 1269, 1270, 1282, 1293, 1301, 1303,
1305, 1306, 1307, 1342, 1346,... liên tiếp sứ thần hai nước
được cử đi qua lại lẫn nhau. Đặc biệt vào năm 1301, “tháng
3, Thượng hoàng (Trần Nhân Tông) đi chơi các địa phương,
sang Chiêm Thành. Mùa đông, tháng 11, Thượng hoàng từ
Chiêm Thành về”'“’. Chuyến đi này, Thái thượng hoàng “đâ
trót hứa gả con gái” cho Chế Mân, vua nước Chiêm
Thành'^'. Việc Huyền Trân công chúa lấy Chế Mân khi đó
đã gây ra nhiều tranh cãi trong nội bộ vương triều và bàn
thân cuộc hôn nhân này đã mang đậm màu sắc chính trị. Để
lấy được Huyền Trân, Chế Mân đã “đem hai châu ấy (ỏ, Lý)
làm lễ vật dẫn cưới”; nhà Trần được đất đai và đặc biệt là an
ninh biên giới phía Nam quốc gia được bảo đàm.
Bên cạnh những hoạt động ngoại giao có tính chất đt
sứ\àhôĩi nhân, dưới thời Lý - Trần, còn có nhừng sự kiện
quy phụ của người Chăm sang đất Việt và ngược lại. Tuy
nhiên, những người Việt lưu vong sang Chãmpa lại thương
gắn với các cuộc chiến tranh xin không nhắc ở đây mà chỉ
đề cập đến những quy phụ của người Chăm sang Đại Việt.
Nếu như thời Lý có 4 lần quy phụ thì triều Trần cũng xay ra
4 lần. Lần thứ nhất, nàm 1279, “mùa xuân, tháng giêng,
nước Chiêm Thanh sai Chế Năng và Chế Diệp sang cống.
Bọn Chế Năng xin ở lại làm nội thần, vua không nhạn”'^'.
Lần thứ hai, năm 1352, “mùa xuân, tháng 3, Chế Mỗ nước
Chiêm Thành chạy sang nước ta”'"^’. Lần thứ ba, năm 1390,
“tháng 6, con của Chế Bồng Nga là Chế Ma Nô và em là Chế

(1) C U - H . (4). (M
Dại ì iệt str ký toàn thư. lập 2. sdd. lr.9. 96. 102. 102. 1 .>4.