Page 39 - Quan Hệ Bang Giao Và Những Sứ Thần Tiêu Biểu

40 T ú súch V iêt A/ơ/ii - jấ í nước, con nĩịười ■■■

thần sang chi có tính chất hòa hoãn xung đột quân sự giữa hai
quốc gia mà thôi. Điều này cũng làm triều đình nhà Lê liên
tục hặc tội sứ thần của Chămpa về lễ giáo, việc cướp phá ở
vùng biên giới... Sử chép, năm 1449, “mùa thu, tháng 7,... sứ
Chiêm Thành là bọn Bô Sa Phá Tham Tốt cùng đi với Nguyễn
Hữu Quang sang. Vua sai tư khấu Lê Khắc Phục và nạp ngôn
Nguyễn Mông Tuân hỏi văn sứ Chiêm Thành về tội giết vua
(Chămpa). Sứ Chiêm Thành không trả lời được, chỉ lạy tạ mà
thôi”“\ Rồi năm 1467, “tháng 3, sai Thượng thư Lễ bộ Lê
Hoàng Dục đặt yến đãi sứ thần Chiêm Thành ở quán Bắc sứ.
Sai nội quan hỏi sứ thần nước Chiêm về lẽ nước nhỏ kính thờ
nước lớn. Sứ Chiêm Thành trả lời: Nước Chiêm tôi đối với thánh
triều như là con nhờ cậy cha mẹ, bảo thế nào thì nghe theo thế.'”^^\
Bên cạnh các hoạt động ngoại giao chính thống như vậy, dưới
triều Lê sơ cũng xảy ra một vài lần quy phụ vào các năm 1434,
1448. Riêng lần quy phụ năm 1448, sử chép: “... Người Chiêm
Thành là Phan Mỗ đem đàn ông, đàn bà hơn 340 người sang
hàng. Xuống chiếu cho ở các đạo”*^'.
Mặc dù uy vũ của triều Lê sơ đối với Chămpa đã lớn
mạnh đến mức “bảo thế nào thì nghe theo thế”, nhưng các
hoạt động quấy nhiễu vẫn liên tiếp xảy ra ở khu vực biên
giới hai nước. Năm 1434, “Chiêm Thành bắt người Châu
Hóa. Vua Chiêm Thành là Bố Đề nghe tin Thái Tổ băng,
thấy vua mới lên ngôi, ngờ rằng trong nước có biến loạn,
bèn thân đem quân ra đóng ở cõi gần”‘''l Năm 1445, “mùa
hạ, tháng 4, người Chiêm Thành đến cướp thành An Dung
ở châu Hóa”^^\ Những lần quấy nhiễu như vậy, ngay lập tức,
triều đình Đại Việt tổ chức phản công. “Tháng 12, sai Bình
chương sự Lê Khả đem quân đi đánh Chiêm Thành”**^ Lần

(1) (21, (3),C1),(5).(6)
Đ ạ i K/ệ/.sw Ả5'.... 1.3. sđd, tr. 156, 204. 148.86. 135.