Page 50 - Quan Hệ Bang Giao Và Những Sứ Thần Tiêu Biểu
P. 50
(^tiíin Ịừ ỉĩíitìịị rà í'ík sir lliằiì tUht ỉkni... 5 ]
Việt - Chăm lại diễn ra mạnh mẽ, sâu sắc. Nó diễn ra trên
quy mô lãnh thổ rộng lớn và kéo dài trong nhiều thế kỷ xây
dựng, trưởng thành và tồn tại của cả hai dân lộc. Sau các
cuộc chinh phạt, các triều đại trong lịch sử Việt Nam đã
mang về Đại Việt những cá nhân xuất sắc nhất được coi là
tinh hoa của Chămpa đế phục vụ cho cuộc sống xa hoa trong
cung đình rồi sau này lan tỏa ra cả đời sống dân gian.
Các con số thống kê cho thấy số cuộc đụng độ giữa Đại
Việt và Chiêm Thành diễn ra qua các triều đại khá nhiều so
với số sự kiện ngoại giao. Nếu tính cả các cuộc đụng độ dưới
thời Bắc thuộc với chính quyền đô hộ thì đây là cả một quá
trình chiến tranh lâu dài, giằng co giữa hai quốc gia. Nếu
gộp thêm cả các sự kiện diễn ra dưới thời các chúa Nguyễn
Nam tiến và chính thức xóa bỏ tên gọi Chiêm Thành
(Chămpa) trên bản đồ thế giới vào năm 1693 thì mối giao
thoa văn hóa Việt - Chăm qua con đường chiến tranh vượt
trội phưctng thức ngoại giao cả về số lượng và chất lượng.
Vào thời Bắc thuộc, có 15 sự kiện đụng độ quân sự, trong đó
có 1 lần với người Việt dưới triều Lý Nam Đế (543) và 1 lần
liên kết với Mai Hắc Đế (722) để chống chính quyền đô hộ
nhà Đường. Sang thời Đinh - Tiền Lê các cuộc xung đột
diễn ra mạnh mẽ và trực tiếp hơn, do lúc này Đại Việt mang
tư cách là một nhà nước tự chủ xung đột với Chămpa. Chính
vì thế đã xảy 5 lần va chạm trong một khoảng thời gian rất
ngắn từ năm 979 đến 1005. Sang thời Lý - Trần, số lần đụng
độ quân sự tăng lên gấp bội, 41 cuộc (15 cuộc dưới thời Lý,
21 cuộc dưới thời Trần) nhưng kéo dài đến gần 4 thế kỷ (từ
1009 - 1400). Sang thời Lê sơ, các cuộc đụng độ chỉ xuất
hiện có 7 lần, kéo dài khoảng 1 thế kỷ (1427 - 1527). Tuy
trong 7 lần đụng độ ít ỏi như vậy, nhưng sự kiện năm 1471
đã thay đổi cục diện trong quan hệ Đại Việt - Chămpa.
