Page 50 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt

là sự trở về với cội nguồn của dân tộc. Từ truyền thuyết bào thai trăm trứng đến sự
tích Hùng Vương, tiến trình lịch sử dựng nước và giữ nước, người Việt hình thành
trong tâm thức của mình: Vua Hùng là vị Vua Thủy Tổ dựng nước, là Tổ tiên của
dân tộc Việt Nam, con người Việt Nam. Ghi nhớ và tôn vinh công lao dựng nước
của Tổ tiên là một hành vi văn hóa, ý thức đạo đức và bổn phận của mỗi người. Từ
trong gia đình đến gia tộc, hàng xóm láng giềng rồi mở rộng ra cả nước với quan
niệm: Cùng chung dòng máu Tiên Rồng, cùng là con cháu Lạc Hồng, nên người
Việt luôn sống với nhau có nghĩa có tình, có thủy có chung, có trên có dưới, có xóm
có làng, có sau có trước, có nước có nhà, có tổ có tông. Đó là điều cốt lõi làm nên
giá trị vĩnh hằng của văn hóa cộng đồng Việt Nam, làm nên sức mạnh cố kết cộng
đồng, đoàn kết toàn dân tộc. Vì thế, giỗ Tổ Hùng Vương là ngày để cả dân tộc
tưởng nhớ, biết ơn tiền nhân đã có công sinh thành nòi giống: khai mở bờ cõi, tạo
dựng hình hài đất nước. Đó là ngày giỗ trọng của người Việt Nam.

“Dù ai đi ngược về xuôi

Nhớ ngày giỗ Tổ mùng mười tháng Ba

Khắp miền truyền mãi câu ca

Nước non vẫn nước non nhà ngàn năm”

Câu ca dao này là sự nhắc nhở tự giác về ý thức cội nguồn dân tộc, để mỗi con
cháu Lạc Hồng, dù ỏ đâu, đi đâu, vể đâu cũng phải nhớ ngày giỗ Tổ mà tĩnh tâm,
lắng lòng về chốn cố hương.

Đền Hùng và giỗ Tổ Hùng vương từ bao đời nay là biểu tượng đã ăn sâu vào
tâm khảm thiêng liêng của mỗi người dân đất Việt. Đây là điểm hội tụ tâm linh, hội
tụ bản sắc văn hóa và tinh thần đại đoàn kết dân tộc. Từ thời phong kiến đến ngày
nay, hằng năm, giỗ Tổ Hùng vương đều được tổ chức với nghi lễ trang trọng.
Giỗ Tổ Hùng Vương ngày càng được tổ chức quy mô lổn hơn. Cùng với phần lễ
Tổ tôn nghiêm, thành kính, theo đúng phong tục thờ cúng tổ tiên, các hoạt động hội

tạo không khí vui vẻ, phấn khởi cho muôn dân. Cả phần lễ và phần hội đều mang
đậm chất dân gian và được tiến hành trên tinh thần tự giác, tự quản của cộng đồng,
có sự tạo điều kiện của nhà nước, các tổ chức xã hội, người hảo tâm. Các nghi thức
thờ cúng tổ tiên truyền thống ngày càng được khôi phục, duy trì và nâng cao trong
lễ giỗ Tổ Hùng Vương, Các hình thức hoạt động diễn xướng, trò chơi dân gian được
phục dựng nguyên bản giúp đổng bào về dự hội đền Hùng dược trở lại không gian
văn hóa thời Hùng vương. Lễ rước kiệu, hội thi hát Xoan của cư dân quanh vùng
Nghĩa Lĩnh được khôi phục, làm cho giỗ Tổ Hùng Vương và lễ hội đền Hùng ngày
càng gắn với tín ngưỡng và không gian truyền thống.

Từ tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên đến tín ngưỡng thờ cúng Hùng vương là sự kết
tinh và phát triển các giá trị đạo đức, văn hóa truyển thống đặc sắc của dân tộc

52