Page 45 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt

tượng Thần Nông.

Trước ngày lập xuân hai ngày, tại gần cửa Đông Ba (ngày nay là cửa chính
Đông), các quan Khâm thiên giám cho lập một cái Đài hướng đông. Trâu và tượng
Thần Nông cũng được đưa tới lưu tại phủ Thừa Thiên để ngày hôm sau các quan
trong phủ mới rước từ phủ tới Đài. Các quan vận lễ phục, có quân lính mang gươm
giáo, tàn lọng, cờ quạt theo hầu.
Tới Đài thì một lễ đơn giản được cử hành, ngụ ý trình với Thổ Công về sự hiện
diện của tượng Thần Nông và trâu. Sau đó, trâu vả tượng Thần Nông lại được
khiêng về kho cất. Hôm tế xuân, tượng và trâu lại được rước ra Đài, nhưng lần này
đi rước là các quan bộ Lễ và các quan phủ Thừa Thiên. Khi đám rước đi qua cung
vua, một viên thái giám vào tâu để vua biết. Sau đó, đám rước lại tiếp tục đi và khi
đi qua bộ Lễ, một viên quan đánh vào mông trâu ba roi, có ý thôi thúc trâu phải làm
việc.

Tới Đài, các quan làm lễ tế Thần Nông theo như nghi lễ các cuộc tế khác. Tế
Thần Nông xong, trâu và tượng Thần Nông được quân lính mang đi chôn sau buổi
lễ.

Tại các tỉnh, trong ngày Lập xuân cũng có lễ tế Thần Nông và lễ cũng được
sửa soạn từ sau ngày Đông chí. Các quan tỉnh phụ trách việc hành lễ. Trâu và
tượng Thần Nông cũng được đem chôn.

Hoàng Đế và Thần Nông có phải là một?

Có tài liệu cho rằng Hoàng Đế và Thần Nông là một người. Có tài liệu thì lại
cho rằng Phục Hi, Thần Nông và Hoàng Đế là ba người khác nhau (gọi chung là
Tam Hoàng). Thực ra tất cả chỉ đểu là huyền thoại, không có gì đảm bảo là họ là ba
người hay chỉ là một hoặc hai người.

Câu hỏi tại sao người Việt nhận là con cháu của Thần Nông, một trong những
ông vua đầu tiên của Trung Hoa là vấn đề được nhiều người tranh cãi. Một số nhà
nghiên cứu hiện nay, dựa trên các dữ liệu về sử học, thần thoại học, ngôn ngữ học,
đã giả thiết rằng Thần Nông là một vị thần có nguồn gốc từ phương Nam (từ phía
Nam sông Dương Tử xuống đến hết Việt Nam ngày nay, đó là vùng đất cư trú của
cư dân Bách Việt). Sau khi nước Trung Hoa mở rộng từ phía tây sang phía đông
(giai đoạn một), rồi từ phía bắc xuống phía nam (giai đoạn hai) thì Thần Nông được
người Trung Hoa sát nhập vào văn hóa của họ và được coi là một trong các "ông
vua" đầu tiên của họ. Thực ra trước đó, Thẩn Nông đã được coi là "ông tổ" của một
số bộ tộc Bách Việt. Và sau này, do ảnh hưỏng của văn hóa Trung Hoa rất mạnh,
nhiều người lầm tưởng người Việt nhận một ông vua Trung Hoa làm ông tổ của
mình.

Các dữ liệu ủng hộ giả thuyết trên:

47