Page 49 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt

dựng nước, giữ nước. Tín ngưỡng thờ cúng Hùng vương - thờ cúng ông tổ chung
của cả nước, có lẽ hiện nay trên thế giới chỉ có duy nhất dân tộc Việt Nam, đó là
bản sắc văn hóa tiêu biểu, đặc sắc của dân tộc Việt Nam và cũng là di sản văn
hóa tiêu biểu của nhân loại.

Trải qua nhiều biến cố thăng trầm của lịch sử dân tộc, nhưng tín ngưỡng thờ
cúng Hùng vương vẫn chiếm được vị trí thiêng liêng nhất trong đời sống tinh thần
của người Việt, có sức sống lâu bền và ngày càng lan tỏa mạnh mẽ trong mọi tầng
lớp nhân dân. Ngày giỗ Tổ Hùng vương (ngày 10 tháng 3 âm lịch hằng năm) là
ngày lễ trọng, mang bản sắc văn hóa sâu sắc, độc đáo của dân tộc Việt Nam.
Trong những ngày giỗ tổ, triệu triệu lượt đồng bào mang trong mình dòng máu Lạc
Hồng dù ở nơi đâu vẫn hướng về đất tổ, cùng hành hương vể Đền Hùng thành kính
tri ân công đức các Vua Hùng - Tổ tiên chung của dân tộc Việt Nam thể hiện đức
tin về tổ tiên, thắp nén tâm hương tại lăng Hùng Vương cầu mong cho đất nước
luôn thái bình, thịnh trị và muôn dân được ấm no, hạnh phúc.

8. TỪ TỤC LỆ THỜ CÚNG Tổ TIÊN ĐẾN TÍN NGƯỠNG THỜ CÚNG

HÙNG VƯỚNG

Phong tục thờ cúng tổ tiên của người Việt có từ rất lâu đời. Đó là một phong tục
đẹp, giàu bản sắc, có tính chất giáo dục truyền thống cho các thế hệ. Tự bản thân
phong tục thờ cúng tổ tiên đã mang trong nó những giá trị văn hóa nhân bản.

Chính vì lẽ đó mà người Việt Nam có thể chấp nhận nhiều tôn giáo, tín ngưỡng
khác nhau, nhưng phong tục tốt đẹp này được tồn tại và chấp nhận như một lẽ
đương nhiên của cộng đồng mà không phân biệt tôn giáo, tín ngưỡng. Chúng ta coi
việc thờ cúng tổ tiên cũng chính là việc cầu xin ông bà phù hộ cho gia đình, dòng
họ; cho sự trường tồn của quốc gia, cho “quốc thái dân an”. Pháp luật thừa nhận
quyền tự do tín ngưỡng của công dân; việc thờ cúng tổ tiên là tự nguyện, không hề
có sự áp dặt.

Thờ cúng tổ tiên còn là hình thức tín ngưỡng có ý nghĩa lớn về mặt tổ chức
cộng đồng trong xã hội truyền thống. Thờ cúng tổ tiên, ông bà là tín ngưỡng gốc
xuyên suốt quá trình lịch sử Việt Nam, nó là sỢi dây liên kết để góp phần cột chặt
tính thống nhất toàn dân tộc và cũng là cội nguồn của các phong tục, tín ngưỡng
khác. Vai trò tổ chức liên kết cộng đồng của tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên còn rõ hơn
khi ta xem xét vấn đề thờ quốc Tổ. Cả cộng đổng cư dân Việt Nam được củng cố
bởi đức tin chung một cội nguồn. Tất cả là “đồng bào”, đều là “con Lạc cháu Hồng”.
Đây chính là nguồn sức mạnh tinh thẩn giúp cho dân tộc ta vững vàng trước mọi sự
đe dọa của thiên tai và giặc ngoại xâm.

Với người Việt Nam tự bao đời nay, ngày giỗ Tổ Hùng Vương là sự tưởng nhớ,

51