Page 216 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt

thận ở trên khô được đưa xuống nước. Ngư dân đầm phá khi đưa thuyền đua xuống
nước thường tổ chức lễ “tiền hạ thủy” nhằm cúng vái trời nước tổ tiên, thánh thần vể
phù hộ cho con cháu trong dòng họ được nhiều may mắn.

Ngày trước, giải thưỏng dành cho thuyền đua giật giải là mâm trầu rượu, một
vài quan tiền, có khi là dải lụa đỏ... Đoạt giải đua thuyền không hề đem lại quyền
lợi về mặt vật chất cho vạn của họ, mà chính là đem về cái vinh dự và niềm hãnh
diện của một vạn chài.
Đua thuyền của cư dân đầm phá ngày trước được gắn liển với lễ cầu ngư mang

đặc trưng riêng của họ. Ngày nay các cuộc đua thuyền trên đầm phá thường được
tổ chức vào các ngày như Tết cổ truyền của dân tộc, vào những ngày lễ trọng đại
của quốc gia, tách xa dần sự gắn bó với lễ cầu ngư có tính chất hoạt động nghề
nghiệp của họ.

Dầu sao đi nữa, những cuộc đua thuyền luôn tạo nên bầu không khí vui tươi,
nhộn nhịp và rất lành mạnh cho tất cả mọi giới trên vùng đầm phá. Từ một lễ hội
văn hóa truyền thống của cư dân sông nước, đua thuyền có sức hấp dẫn lôi cuốn
không những trong nội bộ cư dân thủy diện, mà còn lan đến cả các làng nông
nghiệp cận cư ven bờ.
Lễ cúng rào (hay lễ cúng nước)

Lễ cúng rào hay có nơi dân đầm phá còn gọi là lễ cúng nước thường được thực
hiện tương đối giản dị. Lễ cúng của dân đầm phá cũng tương tự như dân trên bộ
làm lễ cúng đất. Mục đích của lễ cúng rào là mong thánh thần che chở để được ăn
yên ỏ yên, cô hồn uổng tử không phá phách, mùa màng được thuận lợi, tôm cá tràn
đầy để việc hành nghề được tốt đẹp.

Ngư dân đầm phá làm lễ cúng rào theo từng hộ gia đình, một năm một hoặc hai
lần vào tháng hai hay tháng tám âm lịch, vật phẩm tùy theo khả năng mua sắm của
gia chủ chứ không bắt buộc.

Lễ đóng cửa nước (hay lễ tạ đầm, lễ tất niên)

Đối với cư dân đầm phá, lễ đóng cửa nước thường được tổ chức vào những
ngày cuối năm giáp Tết âm lịch. Có vạn gọi đó là lễ tạ đầm hoặc lễ tất niên.

Lễ đóng cửa nước của cư dân đầm phá Thừa Thiên Huế cũng có ý nghĩa như lễ
đóng cửa rừng của dân sơn tràng miền núi. Trong ngày lễ đóng cửa nước, tất cả
các thành viên của vạn chài tập họp về địa điểm cư trú của vạn để tham gia tế lễ
và chuẩn bị nghỉ ngơi ăn Tết.

Hội chủ của vạn là người đứng ra thực hiện các nghi thức tế lễ, thay mặt toàn
vạn tạ ơn các vị thánh thần đã giúp đỡ độ trì vạn chài một năm làm ăn bình yên
hoặc có nhiều may mắn. Sau cuộc lễ, dân vạn tập trung ăn uống vui vẻ để kết thúc

218