Page 213 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt

chủ trì việc lễ tế, khấn vái tổ tiên các họ, các bậc khuất mặt có công đức với vạn,
để cầu mong cho toàn vạn được may mắn, yên lành, làm ăn thuận lợi... Kết thúc
cuộc tế đình vạn là sự họp mặt để ăn uống, vui chơi của toàn vạn, nhưng không
phải ở đình vạn mà ỏ các con đò đậu sát vào nhau trên mặt nước.
Có thể nói đình vạn của cư dân đầm phá chỉ là nơi thực hiện những nghi lễ
mang tính cộng đồng, là nơi cất giữ những bản vạn phổ của vạn. Nó không đảm
nhận chức năng là pháp đình hương thôn, là trung tâm sinh hoạt văn hóa như các
đình làng nông nghiệp. Mọi sinh hoạt chính của cư dân đầm phá đều diễn ra trên
những con đò của họ. Nhưng dẫu sao các di.p tế đình vạn cũng là cơ hội cho các
thành viên của vạn tề tựu đông đủ, thắt chặt lại mối dây liên hệ cộng đồng vốn rất
mong manh, do tình trạng phân tán để theo đuôi con cá của từng gia đình nay đây

mai đó trên đầm phá bao la rộng lớn ỏ Thừa Thiên Huế.

Lễ cúng Sơn thần và Thủy thần
Một trong những loại hình tín ngưỡng dân gian phổ biến ở người dân chài vùng
đầm phá Thừa Thiên Huế là thờ cúng Thủy thần và Sơn thẩn.

Cuộc sống của người ngư dân gắn liền với mặt nưởc mênh mông của đầm phá,
nơi chứa đựng nhiều bí ẩn của thế giới tự nhiên mà con người chưa thể nhận thức
hết được. Con người vẫn luôn bé nhỏ trưởc sóng nước bao la được bao bọc chung
quanh bởi các dãy núi hùng vĩ từ Trường Sơn đâm ra biển. Khung cảnh đầm phá
hết sức kỳ ảo, thơ mộng vào những lúc thời tiết tốt đẹp. Song đến lúc trái gió trở
trời, khung cảnh ấy lại trở nên hung hãn, dữ dằn đối với con người, sẵn sàng nhấn

chìm con người xuống tận đáy nước quen thuộc của mình.
Trong những lúc mưa bão giông tố, ngồi trong lòng một con thuyền bé nhỏ giữa
đầm phá mênh mông, ngư dân từ xưa đã nghĩ đến một thế lực siêu nhiên có quyền
pháp ghê gớm, một loại thần linh với đầy đủ uy lực trong việc trừng phạt hoặc che
chỏ cho con người qua cơn hoạn nạn. Từ việc tưởng tượng hóa thế lực siêu nhiên,
ngư dân đầm phá đi đến chỗ thờ cúng Sơn thần Thủy thần với mục đích cầu an cho
cuộc sống bản thân và gia đình, cầu mong thánh thần che chở để thoát khỏi những
cơn nguy hiểm luôn đe dọa đến tính mạng và mơ ước được thần linh phù hộ cho
công việc hành nghề đánh bắt của mình được may mắn.

Sự tôn thờ Thủy thần Sơn thần của cư dân đầm phá Thừa Thiên Huế không chỉ
tồn tại trong tâm tưỏng của họ, mà được biểu hiện cụ thể bằng việc xây dựng các
ngôi miếu ven bờ đầm phá. Những miếu thờ Thủy thần Sơn thần của cư dân đầm
phá Thừa Thiên Huế còn tồn tại cho đến ngày nay như miếu La khê giữa đầm Đả,
miếu Cầu hai nằm ở bền bờ Đá bạc thuộc huyện Phú lộc...

Lễ cúng bái Thủy, thẩn Sơn thần thường được tổ chức vào tháng ba và tháng
bảy âm lịch, song kỳ thực quanh năm suốt tháng ngư dân vẫn luôn hương hoa thờ
cúng không dứt. Lễ cúng Thủy thần Sơn thần không giới hạn vào một hình thức tế
215