Page 189 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt

ra khiêng thử, lạ thay, bức tượng bỗng nhẹ bỗng. Biết là tượng đã chọn làng mình,
dân Địch Thượng mới mang tượng “chó đá” mà sau tôn làm Quan lớn Hoàng Thạch
và thờ cúng cho đến nay. Đôi mắt tượng được dựng hướng vể Hát Môn cũng chính
là hướng về quê hưđng cũng là vì lẽ đó.

4. TÍN NGƯỠNG THỜ CÚNG Tổ TIÊN ở BẮC g ia n g

Tín ngưỡng thờ cúng tổ Việt

Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên là sự thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn của
dân tộc ta. Đạo lý này trong đời sống văn hóa dân tộc Việt thể hiện rất rõ và có
những đặc trưng rất tiêu biểu được thể hiện ỏ mấy vấn đề sau:

- Người dân Bắc Giang từ xưa tới nay vẫn quan niệm và khẳng định tổ tiên
người Việt ỏ Việt Nam lả các vua Hùng. Cho nên câu “Giỗ tổ Hùng Vương” đã trỏ
thành tâm lý văn hóa về nguồn của các cộng đồng cư dân trong tỉnh. Vào dịp tháng
ba âm lịch hằng năm, ai ai cũng muốn về Phú Thọ để thắp hương các Vua Hùng để
tỏ lòng kính trọng của mình với tổ tiên khai sáng đất Việt.
ở đất Kinh Bắc xưa có nơi thờ các vị liên quan tới tổ Việt, đó là lăng Kinh
Dương Vương ở thôn Á Lữ, xã Đại Đồng Thành, huyện Thuận Thành (nay thuộc
tỉnh Bắc Ninh) và ỏ đó còn có đình Á Lữ thờ Lạc Long Quân và Âu Cơ là hai nhân
vật sinh ra các vua Hùng. Cũng ở huyện này còn có đền Bình Ngô ở xã Nghĩa Xá
thờ đủ 100 con của Lạc Long Quân và Âu Cơ. Còn ỏ các đền, miếu khác hầu hết là

thờ các vị bộ tướng của vua Hùng như Cao Sơn, Quý Minh, Càn Sơn...

Gần đây, qua điều tra đã phát hiện ở xã Đồng Lạc, huyện Yên Thế, tĩnh Bắc
Giang có đền thờ bà Âu Cơ. Đền này dân địa phương có ý định đưa tượng Phật vào
cùng thờ. Lý do tại sao ở đây lại thờ bà Âu Cơ hiện chưa rõ, nhưng hiện tượng thờ
Mẩu trong đó có mẫu Âu Cơ cũng là một vấn để cần quan tâm.
Việc tôn thờ Mẫu Âu Cơ (và các mẫu khác: Vua Bà, Thượng Ngàn...) cùng việc
tôn thờ các tướng lĩnh thời Hùng Vương, các công chúa thời Hùng Vương đều liên
quan tới việc thờ các vua Hùng. Trong các thẩn tích, câu đối, hoành phi đều có
những từ, những ý, những đoạn, những câu nói về công lao của các Vua Hùng sau
mới nói tới công lao của các vị thánh ấy. Điểu đó cho thấy việc hướng về nguồn, về
tổ tiên người Việt mà thờ phụng là rất rõ ràng, truyền từ đời này qua đời khác.

Tín ngưỡng thờ củng tổ tiên

Tín ngưỡng này cũng rất rõ trong các cộng đồng cư dân người Việt. Từ một số
ít bộ phận cư dân, còn hầu hết người Việt ỏ Bắc Giang đều có phong tục thờ cúng
tổ tiên tại nhà mình, tại dòng họ mình. Tổ tiên ở đây phải hiểu là tổ tiên của nhà ấy,
họ ấy chứ không phải là tổ tiên của dân tộc Việt là Vua Hùng. Việc thờ cúng tổ tiên

191