Page 184 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt

hương để thờ. Từ khi rước Tứ Pháp về thờ thì được mưa thuận gió hòa, mùa màng
tươi tốt.

Hằng năm cứ vào dịp Tết Nguyên đán, rằm tháng giêng, rằm tháng Bảy, đặc
biệt là ngày mùng 8 tháng 4, dân các địa phương gần xa lại đến chùa mỏ hội, rước
kiệu, cầu nguyện tấp nập. Vào những năm hạn hán hay mưa gió thất thường, các
chùa Bà Đanh, chùa Bến, chùa Bầu người ra vào cũng lễ rất đông. Từ năm 1990
đến nay, việc thờ cúng Tứ Pháp ỏ các địa phương Kim Bảng, Thanh Liêm, thị xã
Phủ Lý bắt đầu có xu hướng gia tăng cả về quy mô lẫn phạm vi lễ thức. Chùa Quế
Lâm, chùa Trịnh Sơn, chùa Bẩu đã được tu bổ tôn tạo lại rất khang trang. Dân địa
phương và khách thập phương về cúng lễ cũng ngày một tấp nập hơn.

Xét bản chất sâu xa, tín ngưỡng Tứ Pháp bắt nguồn từ quan niệm vạn vật hữu
linh. Đây là một quan niệm tối cổ của con người trong quá trình sống phải đối mặt
với muôn vàn khó khăn do mà thiên nhiên tạo ra. Quan niệm vạn vật đều có linh
hổn, ngưòi nguyên thủy nhìn thấy đằng sau mỗi hiện tượng tự nhiên đều có một vị
thần. Vị thẩn đó quyết định sự vận hành của vũ trụ, trong đó có đời sống con người,
đặc biệt, đối với một vùng đất nông nghiệp trồng lúa nước. Quan niệm về thần
Mưa, thần Gió hẳn đã ăn sâu vào tâm thức người dân Việt từ xa xưa, trước khi Phật
giáo đặt chân tới mảnh đất này. Đến khi Phật giáo vào Việt Nam, các nhà sư đã
nhln thấy rõ điểu đó và nhận thấy nếu Phật giáo muốn bén rễ vào mảnh đất này thì
phải có sự dung hòa với tín ngưỡng dân gian. Nhận thức ấy không sai lầm, và đó là
nguyên nhân sâu xa của cuộc hôn phối tinh thần giữa một người con gái bản địa
(tượng trưng cho tín ngưỡng dân gian) với một vị chân tu thông tuệ (tượng trưng cho
một tôn giáo lớn). Kết quả của sự giao thoa văn hóa ấy là hệ thống Tứ Pháp, bốn vị
Phật mang đậm tính chất dân gian của người Việt mà có người gọi không sai là
Phật giáo dân gian.

Người phụ nữ Việt Nam, người có công tái tạo một tôn giáo lớn trong những cơ
thể mới mang đậm tính bản địa, rất thiêng liêng, huyền bí mà rất gần gũi với cuộc
sống đời thường của người dân, được tôn làm Mẹ Phật. Đó là sự tôn vinh đối với
người có công tái tạo sinh thành một hình thức tôn giáo mới, tôn giáo của người dân
cầu mong mưa thuận gió hòa, phong đăng hòa cốc, tôn giáo của sự phát hiện ra sự
tương tác mật thiết giữa sự huyền bí của vũ trụ với cuộc sống đời thường. Đó là triết
lý sâu xa của tín ngưỡng thờ Tứ Pháp trong đời sống tâm linh của người dân Việt.

2. MỘT SỐ TỤC THỜ ĐỘC ĐÁO ở ĐẤT THĂNG LONG - HÀ NỘI

Bên cạnh phong tục thờ tổ tiên, thờ Thành hoàng, thờ Phật, thờ Mẫu... Thăng
Long - Hà Nội có những tục lệ riêng không phải nơi nào cũng có.

186