Page 106 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt

Nếu là đàn bà mà tứ thân phụ mẫu còn cả thì phải quấn đến hai vòng, có nghĩa là
ở dưới cõi âm cũng để tang báo hiếu sẵn cho cha mẹ đang ỏ trên dương trần.
, u..
Tử biệt sinh ly, ai không thương xót, nhưng theo quy luật tự nhiên, cha npẹ già
yếu từ trần, con báo hiếu cha, mẹ, đưa tang bố mẹ là chuyện thường tình. Con chết
trước cha mẹ là nghịch cảnh, nhiều trường hợp chết non, gây nhiều nỗi đau thương
cho bố mẹ. Giờ phút hạ huyệt là giờ phút xúc động, có nhiều ông bố bà mẹ đã bị
ngất lịm đi. Đã có nhiều trường hỢp mẹ chết luôn bên huyệt chôn con. Hơn nữa,
ngày xưa, phương tiện và thuốc thang cấp cứu khó khăn, không cho cha mẹ đưa
tang con để vơi bớt nỗi đau buồn và để tránh nạn trùng tang là đúng. Chẳng những
cha mẹ mà các ông già bà cả trong nội thân, sức khỏe đã tàn cũng không được dự
đưa tang, sợ vướng đến sức khỏe.

11. TỤC CÚNG LỄ 3 NGÀY Đốl VỚI NGƯỜI MỚI KHUẤT

Tục này không thống nhất, có nơi tính ba ngày sau khi mất, có nơi tính ba ngày
sau khi chôn.

Xét trong điển lễ thì không có “lễ ba ngày” mà chỉ có” lễ tế ngu” gồm có ‘sơ
ngu”, “tái ngu”, "tam ngu”. “Ngu” nghĩa là” yên”, tức là 3 lần tế lễ cho yên hổn
phách. Theo Thọ mai gia lễ thì khi chôn xong, rước linh vị về đến nhà tế sơ ngu.
Làm sơ ngu xong gặp ngày nhu, (tức là Ất, Kỷ, Tân, QuO làm kế tái ngu, gặp ngày
cương (tức là ngày Giáp, Bính, Mậu, Canh, Nhâm) làm lễ tam ngu.

Dần dần về sau dân ta giảm lược, kiêm cả ba lễ luôn, chỉ làm lễ tam ngu, vì thế
nên gọi là lễ ba ngày. Vậy là tính ba ngày từ sau khi chôn, theo tục gọi là lễ mỏ cửa
mả. Ngày đó con cháu ra sửa lại mổ mả, đắp cỏ, khơi rãnh thoát nước...

Theo phong tục cũ thì ít khi chết xong chôn ngay, thường còn để năm bảy ngày
trong nhà. Khi chưa chôn làm lễ triêu tịch điện, tức cúng cơm hằng ngày vẫn theo lễ
thờ người sống. Vậy tế ngu phải tính từ sau khi chôn,

Còn có một lập luận khác: Có 3 điều không yên khiến phải làm lễ tế ngu:

- Đang sống hoạt động nay mọi hoạt động bỗng nhiên đình chỉ.

- Đang nhìn thấy bóng dáng, khi đã nhập quan không nhìn thấy bóng dáng nữa.

- Đang ở trên dương thế, nay xác vể cõi âm, hồn vất vưởng lìa khỏi xác. Âm
dương hoàn toàn cách biệt từ sau lễ thành phần. Sơ ngu, tái ngu, tam ngu là tế để
làm cho yên hồn phách, vậy phải tế sau khi mất, sau khi lễ nhập quan và sau khi lễ
thành phần xong.

Thời này cũng có trường hỢp sau khi chết 4 - 5 ngày còn để trong nhà lạnh
chưa chôn nên không thể làm lễ ba ngày trước lễ an táng.

108