Page 113 - Bài Văn Mẫu

Nhà văn Tô Hoài tỏ ra rất sắc sảo trong việc miêu tả con người và cuộc
sống vùng cao. Cha con tên thống lí cùng lũ tay sai là hiện thân của giai cấp
thống trị tàn ác, vô nhân đạo. Bọn lí dịch, quan làng, thống quản... lợi dụng
chuyện A Phủ đánh A sử để kéo đến nhà thống lí xử kiện và ăn cỗ suốt từ
trưa cho đến hết đêm. Mấy chục người hút thuốc phiện rào rào. Cứ mỗi đợt
chúng hút xong, A Phủ lại phải quỳ ra giữa nhà để lũ tay sai của tên thống lí
xô đến đánh : Cứ như thế, suốt chiều, suốt đêm, càng hút, càng tĩnh, càng
đánh, càng chửi, càng hút...
Trong đoạn văn tả cảnh phạt vạ thì chi tiết cuối cùng là chi tiết gây ấn
tượng sâu sắc: Đến lúc không phải quỳ, phải đánh nữa, A Phủ được đứng lên,
chân đau bước tập tễnh nhưng phải tự tay cầm dao làm thịt lợn để hầu hạ
chính những kẻ đã đánh đập mình, biến mình từ nay thành nô lệ cho nhà
thống lí.
Cho dù phải sống với thân phận kẻ đầy tớ trừ nợ trong nhà thống lí nhưng
A Phủ vẫn là một chàng trai của tự do. Quanh năm, A Phũ bôn ba rong ruổi
ngoài gò ngoài rừng, làm phăng phăng mọi việc. Một hôm, vì mải bẫy nhím,
để hổ bắt mất con bò, A Phủ điềm nhiên vác nửa con bò hổ ăn dở về và bảo
Pá Tra cho mượn súng đi bắn hổ, coi đó là chuyện rất dễ dàng. A Phủ không
sỢ bất cứ ai. Con hổ hay thống lí Pá Tra cũng vậy. Kể cả khi lẳng lặng đi lấy
cọc và dây mây, rồi tự tay đóng cọc để lũ tay sai của thống lí trói đứng mình
vào đó, A Phủ vẫn thản nhiên. Là người mạnh mẽ và gan góc, A Phủ không
sỢ cả cái chết...
Tô Hoài phát hiện ra hai nét tính cách đối lập nhau trong con người A Phủ:
một A Phủ can đảm, bất khuất và một A Phủ cam phận tôi đòi. A Phủ này
biểu trưng cho phẩm chất tốt đẹp của con người, còn A Phủ kia lại biểu trưng
cho sự nhục nhã. Hai mặt đối lập ấy song song tồn tại. Đó chính là nguồn
gốc của sự vận động và phát triển nội tại của hình tượng A Phủ.
Chạy trốn khỏi Hồng Ngài, thoát khỏi ách áp bức của thống lí Pá Tra, Mị
và A Phủ lại gặp phải một kẻ thù không kém phần nguy hiểm là giặc Pháp.
Chúng là lũ cướp nước đồng thời cướp cả quyền tự do được sống làm người.
Chúng chẳng khác gì bọn cường hào, ác bá miền núi.
Giặc Pháp càn lên núi cao, đốt nhà, cướp của, bắt người. A Phủ bị chúng
cướp mất đôi lợn, bị đánh, bị bắt đi phu khiêng đá xây đồn... A Phủ căm thù
giặc Pháp vì anh đã nhận thức được rằng mình là người tự do; của cải bị
chúng cướp đi là mồ hôi, nước mắt của mình - phải nhớ lấy để mà trả thù.

112