Page 109 - Bài Văn Mẫu

V*

Nhà văn Tô Hoài không đơn thuần phản ánh bi kịch mà còn đi sâu miêu tả
và thể hiện sức sống tiềm tàng dẫn tới hành động phản kháng mãnh liệt và
táo bạo của Mị. Trong đêm xuân, tâm trạng của Mị xốn xang, bổi hổi khi nghe
tiếng sáo gọi bạn tình thiết tha, khi khát vọng được yêu, được sống bừng dậy
mãnh liệt trong lòng.
Sự hồi sinh của nhân vật Mị dược tác giả miêu tả sâu sắc và tinh tế, phù
hợp với tính cách của người con gái ấy. Những yếu tố bên ngoài tác động vào
tâm lí nhân vật như khung cảnh mùa xuân, tiếng sáo gọi bạn tình, bữa rượu
cúng ma đón năm mới... đã thức tỉnh tất cả cảm xúc của Mị: căm ghét sự bất
công, tàn bạo, khao khát một cuộc sống tự do, hạnh phúc.
Trong đêm xuân, tiếng sáo, tiếng khèn, tiếng reo hò náo nức của đám trai
gái và lũ trẻ con tụ tập ở sân chơi đầu làng vẳng lại: Tai Mị văng vẳng tiếng
sáo gọi bạn đầu làng. Cái không khí nồng nàn của mùa xuân như được tăng
thêm bởi bữa rượu ngày Tết ở nhà thống lí với tiếng chiêng đánh ầm ĩ và đám
người nhảy đồng, người hát... Mị cũng uống rượu. Mị lén lấy hũ rượu, cứ uống
ực từng bất. Rồi say... Mị đang sống trong một trạng thái khác thường. Men
rượu làm cho Mị lâng lâng say, nhưng tâm hồn cô thì từ từ thức tỉnh sau bao
tháng ngày câm lặng, mụ mị vì sự đoạ đày. Cái cách uống^ rượu ực từng bát
khiến người ta nghĩ như thể Mị đang cố uống cho cạn những đắng cay của
phần đời đã qua và uống sự khao khát của phần đời chưa tới. Men rượu và
những âm thanh náo nhiệt của ngày Tết khiến Mị đã vượt ra khỏi tâm trạng
thờ ơ, nguội lạnh bấy lâu nay. Dấu hiệu tích cực đầu tiên là Mị nhớ lại những
kỉ niệm đẹp của thời con gái chưa xa, với những bữa rượu bên bếp lửa ấm áp,
với tiếng sáo dặt dìu, du dương của bao nhiêu trai làng ngày đêm đi theo Mị...
Nhớ lại quá khứ có nghĩa là Mị đã thoát ra khỏi tình trạng sống mà như đã
chết. Niềm vui đã trở lại với Mị; Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên
vui sướng như những đêm Tết ngày trước. Mị trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn
đi chơi. Sức sống bấy lâu nay bị đè nén giờ đây trỗi dậy mạnh mẽ, không gì
ngăn nổi.
Xuất hiện trong tâm trí Mị đầu tiên là một ý nghĩ lạ lùng mà rất chân thật:
Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn cho chết ngay, chứ không buồn
nhớ lại nữa,... Nghịch lí trên cho thấy khi niềm khao khát sống được khơi lên,
nó sẽ trở thành một mãnh lực xung đột gay gắt với trạng thái vô nghĩa của
thực tại. Ý nghĩ về cái chết lúc này là biểu hiện của sự phản kháng thực tại,
chứng tỏ rằng Mị đã ý thức sâu sắc về tình cảnh đau đớn, tủi nhục của mình.

108