Page 106 - Bài Văn Mẫu

Năm 1943, Tô Hoài tham gia Hội Văn hoá cứu quốc. Trong kháng chiến
chống thực dân Pháp, ông viết báo và hoạt động văn nghệ ở Việt Bắc. Sau
hơn bảy mươi năm miệt mài lao động nghệ thuật, Tô Hoài đã sáng tác và
xuất bản gần 200 tác phẩm thuộc nhiều thể loại khác nhau: truyện ngắn, tiểu
thuyết, kí, tự truyện, tiểu luận và kinh nghiệm sáng tác... Do có trình độ hiểu
biết sâu rộng và vốn sống phong phú về phong tục, tập quán của nhiều dân
tộc ở nhiều vùng miền khác nhau trên đất nước nên sáng tác của Tô Hoài
thiên về diễn tả những tình cảnh của đời thường. Tác phẩm của Tô Hoài luôn
hấp dẫn người đọc bài lối kể chuyện hóm hỉnh, sinh động, bởi vốn từ vựng
giàu có lạ thường. Năm 1996, Tô Hoài được Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ
Chí Minh về văn học và nghệ thuật.

Tác phẩm chính: Dế Mèn phiêu lưu kí, (truyện cho thiếu nhi, 1941), o chuột
(tập truyện, 1942), Quê người (tiểu thuyết, 1942), Nhà nghèo (tập truyện ngắn,
1944), Truyện Tây Bắc (tập truyện, 1953), Miền Tây (tiểu thuyết, 1967), Cát
bụi chân ai (hồi kí, 1992), Chiều chiều (tự truyện, 1999), Ba người khác (tiểu
thuyết, 2006)...
Truyện ngắn Vợ chồng A Phủ sáng tác năm 1952, in trong tập Truyện Tây
Bắc (1953), được tặng giải Nhất - giải thưởng Hội Văn nghệ Việt Nam 1954 -
1955. Vợ chồng A Phủ là truyện ngắn đặc sắc có sức lôi cuốn, hấp dẫn thực
sự bởi giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc. Thông qua số phận Mị và A Phủ,
nhà văn đã dựng lại quãng đời đau khổ, tối tăm của người dân miền núi và
phản ánh quá trình đến với cách mạng của họ.
Tác phẩm kể về cuộc đời của đôi vợ chồng trẻ người Mông là Mị và A Phủ.
Mị bị bắt về làm con dâu trừ nợ cho nhà thống lí Pá Tra. A Phủ vì dám đánh A
Sử, con trai thống lí nên bị phạt vạ làm đầy tớ không công. Cùng cảnh ngộ
đau khổ, Mị đã cứu A Phủ. Hai người trốn khỏi nhà Pá Tra, tìm đến tận Phiềng
Sa, thành vợ thành chồng, cùng nhau xây dựng cuộc đời mới. Được cán bộ
cách mạng giác ngộ, Mị và A Phủ tham gia lực lượng du kích bảo vệ khu giải
phóng.

Dưới thời thực dân phong kiến, bọn lang đạo chúa đất ở vùng cao mặc sức
làm mưa làm gió. Chúng nắm trong tay mọi quyền lực, tự cho rằng mình có
quyền sinh, quyền sát nên coi tính mạng người dân như cỏ rác. Cha con tên
thống lí Pá Tra với tính cách bạo ngược và lối sống phè phỡn trên mồ hôi
nước mắt người nghèo tiêu biểu cho giai cấp thống trị ở miền núi. Cũng như

105