Page 99 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

lính.
Những địa danh miền sơn cước như Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông, Châu
Mộc,... gợi bao cảm xúc mới lạ, lãng mạn cho hình tượng người lính. Những
“sương”, “hoa” từng hiện diện với thi nhân nhiều thế hệ, với tình yêu thì nay hiện
diện với đoàn quân, gian khổ mệt mỏi đấy nhưng không thiếu những giây phút đầm
ấm, vượt lên cái khắc nghiệt của hoàn cảnh thực tại.
Thủ pháp đối lập luôn được Quang Dũng sử dụng. Đối lập giữa thiên nhiên
hung hãn và người lính can trường, lãng mạn. Nhờ sự đối lập này mà hình tượng
thơ Quang Dũng hiện lên góc cạnh, sắc nét;
Dốc lén khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngủi trời
Những thanh trắc (dốc, khúc, khuỷu, thẳm) miêu tả độc đáo thế núi non hiểm
trỏ. Đáng chú ý nhất là lấy việc miêu tả chiều sâu (thăm thẳm) để diễn tả chiều
cao của “dốc lên khúc khuỷu”. Ngự trên độ cao ấy là người lính - người có cảm
giác dang bềnh bồng trên mây, đến mức “súng ngửi trời”. Cách nhân hoá đặc biệt
này cốt là để dựng tầm vóc hào hoa phi thường của người lính Tây Tiến.
Vẻ hùng tráng không giấu được sự gian khổ. Qua những chặng đường vượt
qua đèo cao lũng sâu, người lính sao tránh khỏi nhữhg giây phút mệt mỏi. Nhà thơ
không tránh né thực tế khắc nghiệt ấy:
Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời!
Có cái chết, có sự hi sinh, nhưng tất cả thật nhẹ nhàng. Âmi hưởng sử thi chi
phối mạnh hổn thơ. Ta như bắt gặp hình ảnh chàng A-sin trong sử thi Hô-me-rơ
trên chiến trận, bắt gặp Kinh Kha đang từ biệt mọi người bên bến sông Dịch...
Người lính Tây Tiến xem cái chết nhẹ tựa lông hồng. Cái chết được xem như một
giấc ngủ dài. Rồi tất cả lại dịu êm với những kỉ niệm của tình quân dân và bản làng
thân thương:
Nhớ ôi Tây Tiến cdm lên khói
Mai Châu mùa em thom nếp xôi
Hình ảnh thơ mộng “cơm lên khói”, ‘Ihơm nếp xôi” gợi lên cảnh thanh bình
yên ả giữa mùa chết chóc, gợi lên cả cảnh sum hợp đầm ấm yên vui. Trong sự
sum vầy ấy, tình người khơi gợi lên nỗi nhớ phố phường da diết. Người lính can
trường phút chốc lại trở nên hào hoa vô hạn:
Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa
Kia em xiêm áo tự bao giờ
Khèn lên man điệu nàng e ấp
Nhạc về Viên Chăn xây hổn thơ
Không gian trong tâm hồn lãng mạn được thăng hoa tột độ, mở rộng đến mọi
bến bờ của trí tưởng tượng, của cảm xúc. Không gian đó chuyển tải nét phong trần

98