Page 95 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

cảnh. Cuộc gặp gỡ con người với cảnh vật nơi này là một mối lương duyên. Chất
người Tây Tiến chỉ toả sáng khi cọ sát và tôi luyện trong thiên nhiên miền Tây. Và
chốn rừng thiêng nước độc kia chỉ thực sự thành trang thơ này khi in soi vào những
tâm hồn Tây Tiến. Thậm chí, cảnh đã ấp vào nó dáng người, người đã pha vào
mình nét cảnh. Tây Tiến hào hùng và hào hoa là bởi miền Tây dữ dội và thơ
mộng. Có thể nói: cảnh miền Tây và người Tây Tiến là một cặp tương thân.
Gian nan bao giờ cũng được xem là ngọn lửa thử vàng đối với chí khí anh
hùng. Chả thế mà có câu “Lửa thử vàng gian nan thử sứư’, lại có câu “Lao xao
sóng vỗ ngọn tùng / Gian nan là nợ anh hùng phải vaỳ’ (Đào Tấn). Để làm bật chí
anh hùng, văn chương xưa nay thường phải đặt nhân vật vào hoàn cảnh đặc thù là
gian nan thử thách, ở đây cũng thế. vẻ kiêu hùng có lẽ là ấn tượng mạnh nhất mà
quân Tây Tiến đã in vào tâm trí Quang Dũng. Họ là Những chàng trai chưa trắng
nợ anh hùng (Chính Hữu) mang cái chí của nam nhi thời loạn, đã xếp bút nghiên
ra sa trường. Gian nan chốn sa trường vừa là thách thức vừa là cơ hội để chất kiêu
hùng Tây Tiến toả sáng. Dường như, mạch cấu tứ cũng dựa một phần vào sự tăng
cấp của gian nan. Thiên nan vạn nan liên tiếp giăng ra hòng bẻ gãy ý chí của họ.
Nhưng họ quyết đương đầu và cứ lần lượt vượt qua. Nào những dãi dầu thân xác
trong dằng dặc thời gian: Anh bạn dãi dầu không bước nữa ỉ Gục trên súng mũ bỏ
quên đời. Nào sự hiểm trỏ của lộ trình; Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm / Heo
hút cồn mây súng ngủ! trời. Nào oai linh bí hiểm của rừng thiêng nước độc luôn uy
hiếp tinh thẩn; Chiều chiều oai linh thác gầm thét. Rồi sự rình mò của thú dữ: Đêm
đêm Mường hịch cọp trêu người. Rồi sự hoành hành của dịch bệnh nơi lam sơn
chướng khí làm sinh lực tiêu hao: Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc ...Trong hành
trình của ý chí, thử thách cuối cùng, ngọn lửa thử vàng cuối cùng bao giờ cũng là
cái chết. Không vượt qua nó, làm sao có thể kiêu hùng! Nhưng kể cả thử thách
cam go nhất ấy, họ cũng vượt qua. Họ có thể chết, nhưng không khuất phục cái
chết, trái lại, họ đón nhận đầy ngạo nghễ: áo bào thay chiếu Anh về đất/Sông Mã
gầm lên khúc độc hành.
Hào hùng là nét nổi, nhưng hào hoa cũng không hẳn nét chìm. Nói hào hoa là
nói phẩm chất nghệ sĩ. Nó được nhìn nhận trong quan hệ của con người với cái
đẹp, gồm cả cái đẹp trong cuộc đời, trong thiên nhiên và trong nghệ thuật. Một
người hào hoa không thể thiếu sự nhạy cảm với cái đẹp, thái độ trân trọng cái đẹp
và cư xử đẹp. Quân Tây Tiến trên bất cứ bước đường nào, dù gian truân đến đâu
cũng không hờ hững với vẻ đẹp của tạo vật. Lúc nao lòng trước một thế núi kì vĩ
Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống, lúc lại phóng hết tầm mắt mà tận hưởng
một bức tranh mông lung mờ ảo của hoạ sĩ thiên nhiên; Nhà ai Pha Luông mưa xa
khơi. Đã là kẻ hào hoa thì sao có thể thiếu... hoa. Thế giới Tây Tiến vậy mà tràn
ngập những hoa. Này là Mường Lát hoa về trong đêm hơi, này là Doanh trại bừng
lèn hội đuốc hoa. Rồi thì hồn lau nẻo bến bờ, rồi thì Trôi dòng nước lũ hoa đong
đưa... Nhọc nhằn đến mấy họ cũng không thể thiếu những đêm văn nghệ với tiếng
khèn, điệu múa, nét nhạc, lời thơ... Nhưng, đáng kể nhất vẫn là niềm quyến luyến

94