Page 92 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

TÂY TIẾN

QUANG DŨNG

A. KIẾN THỨC BỔ TRỢ
I- Tác giả: Quang Dũng (1921 - 1988), tên khai sinh là Bùi Đình Diệm, quê ở
Phượng Trì, Đan Phượng, Hà Tây. ông tham gia bộ đội trong cuộc kháng chiến
chống Pháp. Sau khi học Trường sư phạm tại Hà Nội, Quang Dũng làm nhạc
công gánh hát rong và làm gia sư tại Hà Nội.
Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, ông chiến đấu trên hai mặt trận; vừa là
người cầm bút nhưng cũng vừa là người cầm súng chiến đấu. Năm 1947, ông từng
là Đại đội trưởng của Trung đoàn Thủ Đô. ông cũng hoạt động văn nghệ ỏ Liên
khu III thời kháng chiến, từng là Trưởng phòng Văn nghệ Liên khu.
ông viết nhiều truyện ngắn xuất bản và viết kịch, cũng như đã triển lãm tranh
sơn dầu cùng với các họa sĩ nổi danh, ông sáng tác nhạc, bài Ba Vì của ông nổi
tiếng ở trong khu kháng chiến. Sau 1954, ông làm biên tập viên tại báo Văn nghệ, rồi
chuyển về Nhà xuất bản Văn học. ông mất ngày 13 tháng 10 năm 1988 tại Bệnh
viện Thanh Nhàn, Hà Nội, sau thời gian ốm nặng.
Những tác phẩm tiêu biểu: Mùa hoa gạo (truyện ngắn, 1950), Rừng biển quê
hương (1957), Đường lên Châu Thuận (1964), Rừng về xuôi (Truyện kí, 1968),
Nhà đổi (truyện kí, 1970), Gương mặt hồ Tây (bút kí, in chung 1984), Mây đầu ô
(1988), trong đó có bài Tây Tiến. Năm 2001, Quang Dũng được tặng Giải thưởng
Nhà nước về văn học nghệ thuật.
II- Phong cách: Quang Dũng là một nghệ sĩ đa tài (làm thơ, viết văn, vẽ
tranh,...) nhưng nổi bật nhất là thơ - một hồn thơ đầy cảm hứng lãng mạn, hào
hoa, thanh lịch - có khả năng cảm nhận và diễn tả tinh tế, giàu chất mộng mơ.
Thơ Quang Dũng có sự kết hợp tài tình giữa chất hiện thực và chất lãng mạn
cách mạng. Thơ ông mang vẻ hào hoa của một tâm hồn nghệ sĩ lớn, một tâm hồn
tha thiết với cái đẹp, với quê hương, đất nước.
Vượt lẻn trên những khó khăn gian khổ về vật chất, thơ ông bao giờ cũng toát
lên vẻ trẻ trung, yêu đời,... của một tráng chí sẵn sàng hi sinh vì nghĩa lớn.
III- Xuất xứ: Tây Tiến là phiên hiệu của một đơn vị quân đội ta, tương đương
cấp trung đoàn, được thành lập vào đầu năm 1947. Chiến sĩ Tây Tiến phần đông
là học sinh, thanh niên Hà Nội, chiến đấu trên núi rừng miền Tây Bắc và biên giới
Việt - Lào. Quang Dũng là một đại đội trưởng.
Đơn vi Tây Tiến chiến đấu trong hoàn cảnh rất gian khổ, vô cùng thiếu thốn
về vật chất, bệnh sốt rét hoành hành dữ dội. Tuy vậy họ vẫn phơi phới tinh thần
lãng mạn. Sau hơn một năm chiến đấu trong đoàn binh Tây Tiến, Quang Dũng đi
nhận nhiệm vụ mới. Nhớ đơn vị cũ, năm 1948, tại Phù Lưu Chanh, ông viết Nhớ
Tây Tiến sau đổi thành Tây Tiến.

91