Page 87 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

CHIỀU XUÂN

ANH THƠ

A. KIẾN THỨC BỔ TRỢ
I- Tác giả: Anh Thơ (25.1.1921 - 14.3.2005) tên thật là Vương Kiều Ân, sinh
tại thị trấn Ninh Giang, tỉnh Hải Dương, quê ỏ thị xã Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang,
con một viên chức xuất thân nho học. Không được học nhiều ở nhà trường, bà tìm
đến thơ như một con đường giải thoát và tự khẳng định. Bà có thơ đăng báo từ
1937, được giải khuyên khích về thơ 1939 của Tự Lực văn đoàn với tập Bức tranh
qué (được in sau đó vào năm 1941). Sau 1945, tham gia công tác trong các đoàn
thể phụ nữ và văn nghệ. Ngoài tập thơ đã kể, Anh Thơ còn có: Kể chuyện Vũ
Lăng (1957), Theo cánh chim càu (1960), Hoa dứa trắng (1967), Quê chồng
(1979)... cùng Hồi kí Anh Thơ (2002). Bà được trao tặng GÍải thựởng Nhà nước về
Văn học nghệ thuật năm 2001.
II- Phong cách: Anh Thơ tôn trọng nguyên tắc tả thựt. Nhờ bút pháp này mà
thơ nữ sĩ lưu giữ được nhiều hình ảnh độc đáo. Anh Thơ có con mắt rất tinh tế và
trung thực khi miêu tả cảnh vật.
Bút pháp tả thực yêu cầu nghệ sĩ phải có cái nhìn khách quan khi tái tạo hình
tượng. Anh Thơ là nhà thơ thường xuyên lưu giữ được cái nhìn, giọng điệu kể
khách quan.
Cảnh chết chóc, rùng rợn rất hiếm khi xuất hiện trong thơ Anh Thơ. Thay vào
đó là cảnh tưng bừng, khi hối hả, khi lặng lẽ của dòng đời thôn dã. Đôi mắt quan
sát của Anh Thơ trong Bức tranh qué là mắt của một thiếu nữ vừa tò mò vừa ngỡ
ngàng trước bao điểu xa lạ, điều này tạo nên khoảng cách giữa tình và cảnh trong
thơ bà. Đọc thơ Anh Thơ, bao giờ người đọc cũng đến với cảnh trước tình. Nếu
không tinh ý thì nhiều lúc ta đánh rơi mất cả khối tình thắm đượm ẩn sâu trong mớ
cảnh vật xô bồ. Đây là đặc trưng nghệ thuật trái ngược hoàn toàn với Nguyễn
Bính, Tế Hanh,...
Thơ Anh Thơ tựa như tranh Đông Hồ. Tinh cảm chìm sâu dưới các cảnh vật và
màu sắc được tái hiện. Nghệ sĩ không phô bày chút cảm xúc trực tiếp nào, nhưng
hồn quê vẫn thắm đượm mênh mông. Trữ tình, tha thiết, chừng mực và đượm chút
bâng khuâng mang mác là không khí chung của thơ Anh Thơ.
III - Xuất xứ: Chiều xuân được in trong tập Bức tranh quê. Tác phẩm được
hoàn thành vào năm 1939 và được in thành sách vào năm 1941.
Anh Thơ tâm sự; Với “bài thơ Chiều xuân, tôi có một mong muốn nhất là các
nhà nghiên cứu phê bình nên “đem hồn ta để biết hồn người” thì những lời bình
giảng mới thấm vào người nghe được. Không nên mang lí luận chủ quan của mình
để cưỡng ép bài thơ vào đúng cái khuôn định sẵn” .
Chiều qué là bức tranh sinh động về một làng quê yên bình, thơ mộng. Thông
qua đó, tác giả gửi gắm tình yêu quê hương đất nước tha thiết, đồng thời bộc lộ
phong cách thơ điền viên tinh tế, đầy nữ tính.

86