Page 85 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

Tương tư thức mấy đêm rồi

Biết cho ai, hỏi ai người biết cho?
Càng tự nhìn vào nông nỗi của mình, thấy mình khổ qua bao đêm trằn trọc,
chàng trai càng thấy cần biết bao một sự quan tâm, thấu hiểu từ phía kia. Ba chữ
biết cho ai được láy lại với một chút thay đổi trật tự nghe vừa bâng quơ, vừa da
diết. Tất cả cứ mông lung, mập mờ chẳng biết khi nào mới chấm dứt. Từ đây,
chàng trai chìm vào một nỗi đợi chờ phấp phỏng:
Bao giờ bến mới gặp đò
Hoa khué các, bướm giang hồ gặp nhau?
Trong hai dòng thơ trên có hai hình tượng cặp đôi là bến - đò và hoa khué các
- bưởm giang hồ. Trước, đó là hình tượng cặp đòi quen thuộc của thơ ca dân gian
và sau đó là hình tượng cặp đôi mang đầy ý vị Thơ mới hoặc in đậm chất thị thành.
Sự pha trộn thiếu thuần nhất trong giọng điệu ỏ đây chứng tỏ khi làm bài thơ
Tương tư, Nguyễn Bính vừa muốn đóng vai người của một thời đã qua lại vừa
muốn để lộ chân diện mục của kẻ đang sống trong thời đại mới. Chính điều này đã
tạo nên cái duyên riêng của bài thơ, khiến nó không bị lẫn vào muôn nghìn câu ca
huê tình truyền thống đồng thời cũng phân biệt rất rõ với thơ đương thời bằng một
phong vị lạ. Người đọc cảm nhận phía sau chữ bao giờ đầy mơ hồ, khắc khoải là
một niềm tin - cái niềm tin vẫn tiềm tàng trong lòng những người sống bình dị đằng
sau luỹ tre xanh: dù hiện tại có thể phân li nhưng dứt khoát đò sẽ gặp bến, bướm
sẽ gặp hoa, không thể khác được. Cũng từ điều này, chúng ta thấy cái tinh thần,
lối sống của con người Việt Nam được thể hiện quả là đậm đà trong thơ Nguyễn
Bính.
Bốn dòng thơ cuối của bài được viết tách ra thành một khổ:
Nhà em có một giàn trẩu
Nhà anh có một hàng cau liên phòng
Thôn Đoài thì nhớ thôn Đông
Cau thôn Đoài nhớ trầu không thôn nào?
Sau những cảm xúc cồn cào bật lên thành hàng loạt lời trách móc, nhân vật
trữ tình như ngồi lặng đi trong niềm mơ tưởng, trong hi vọng. Giọng thơ lúc này trở
nên xa vắng, bâng khuâng. Câu hỏi gợn lên không còn mang vẻ căn vặn, dỗi hờn.
Tất cả những điều này tiếp tục phản ánh một trạng thái, một cung bậc khác nữa
của bệnh tương tư vốn đã được miêu tả rất sinh động ở các câu thơ trước.
Suốt cả đoạn thơ trên, chỉ trừ lúc nói tôi yêu nàng (để nhằm công khai với
thiên hạ), hầu như chàng trai chỉ nhắc tới ngưòi đã gây bệnh tương tư cho mình
bằng những từ bóng gió, mang đầy mằu sắc phiếm chỉ: một người, bén ấy, ai. Đến
đây, anh thấy đã đến lúc cần gọi thẳng ra bằng một chữ em {nhà em) mang tính
xác định rõ rệt. Đúng là chàng trai không thể nói khác khi ước muốn chung đỏi,

84