Page 69 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

lòng hơn. Cái tiếng-gọi-không-phải-tiếng-gọi này hổn hển như lời của nườc mảy,
nghe sao mà gấp gáp, nó như muốn bằng cái âm sắc nội tâm riêng biệt của mình,
phóng xa về phía trước để níu giữ lấy một cái bóng áo trắng đang mờ dần, nhoà
dần, hoà lẫn vào màn sương bàng hoàng trước mặt.
Áo em đã trắng cái màu bất định, tiếng gọi vời xa trên cũng quy về, đọng
thành nỗi bồi hồi khôn tả, thành một câu hỏi không hẳn là trách móc ai, nhưng
chứa đựng những đòi hỏi nghiêm trang, chính đáng, tuy rằng cũng rất độ lượng,
đối với cuộc đời:

ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà?
Cõi thơ - cõi lòng Hàn Mặc Tử thật gần gũi, thân quen mà cũng thật lạ lùng.
Gần gũi, bởi vì từ đó ta đã nghe vang lên những tiếng đời thắm thiết, đã thấy hiện
lên hình ảnh cái miền quê thân thuộc hay đi về như một ám ảnh trên các trang thơ
Việt. Nhà thơ thật giàu cảm xúc yêu đương. Không thế sao ông bắt nhận được
tiếng vọng của ái tình ẩn sau lời hỏi thăm có vẻ bình thường, để trong ông dào lên
cả một bản đàn có âm điệu bồn chồn đến khó tả? Không thế sao ông dựng được
thần tình đến vậy bức tranh thôn Vĩ với khuôn mặt chữ điền có lá trúc che ngang
nằm ở cận cảnh, còn sau đó rung rinh một làn nắng huyền thoại mà may chi chỉ
nghệ thuật điện ảnh mới sao bản được?

Tuy nhiên, cõi thơ - cõi lòng ấy lại cũng có những nét thật siêu việt. Bài thơ
nằm ở đường biên giữa ảo và thực do trường liên tưởng của thi nhân rất rộng,
tưởng chừng không giới hạn. Cái thực ỏ đây thường hút nẻo về phía vô cùng để
những cung bậc buồn vui của đòi người trong đó cùng lượt rung lên, chạm đến
những triết lí sâu thẳm. Những cái cụ thể của một câu chuyện tình, của một cảnh
sắc đã không giới hạn được đường bay của thơ Hà-. Mặc Tử. Bên cạnh niềm cô
đơn u uẩn cùng ước mong về một tình yêu thực tế bài thơ còn chứa đựng nỗi buồn
lớn hơn về sự chưa hoàn thiện của cõi người và iihoi nhói một khát vọng sống đầy
nhân bản. Mà như ta đã biết, đằng sau những khát vọng hướng tới vô cùng, hướng
tới sự hoàn thiện, bao giờ cũng có một nỗi day dứt, một nỗi đau âm thầm.
Bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ càng về cuối càng tăng chất ảo. có cảm tưởng mọi
hình sắc cuộc đời đã bay hết sắc màu và đang lao mỗi lúc một nhanh về phía hư
vò, tương hợp với tốc độ liên tưỏng thơ và sự choán ngợp của niềm tuyệt vọng
trong lòng tác giả. Đến khổ cuối, tất cả đều trở nên mơ hồ, bất định: mơ chồng lên
mơ, xa nối tiếp xa khiến người thực hoá ra nhân ảnh và khói sương thêm dày, trùm
lên hình bóng nhân vật trữ tình đang chới với... Tuy nhiên, nỗi niềm của Hàn Mặc
Tử, nỗi buồn nhân thế của Hàn Mặc Tử thì mỗi lúc một lớn, một rõ thêm, ám ảnh
mãi tâm trí của người đọc, không phải của một thời mà mãi mãi.

PHAN HUY DŨNG

68