Page 68 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

Cái chớp mắt ngỡ ngàng trước cảnh vật sau phút sương tan của một ngày
nắng đẹp! Thần thái của cả đoạn thơ có lẽ chính nằm ở sự ngạc nhiên thơ ngây
thuần khiết đến tột bực này. Tác giả có tả gì nhiều lắm đâu. Ngoại trừ một chữ
mướt và cái so sánh xanh như ngọc, còn lại là nắng hàng cau rồi nắng mới lên và
là trúc, mặt chữ điền không mấy cụ thể. Ấy vậy mà tất cả đều nổi nét. Tất cả là
nhờ ỏ sự lựa chọn và lọc trong của kí ức, nhờ cái ánh sáng nội tâm ta đã nói. Chi
tiết Lá trúc che ngang mặt chữ điền sắc như nhát kéo hoàn tất trong một bức tranh
trổ giấy tuyệt đẹp.
Dẩu sao, trong khổ thơ, nhìn theo góc độ “mỏ tả như thậr, thì cái thực có trội
hơn cái ảo. Đây mới là nỗi nhớ chứ chưa phải là nỗi niềm, như khổ thơ tiếp đó;
Gió theo lối gió, mày đường mây
Dòng nitòc buồn thiu hoa bắp lay
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?
Càng nói, nỗi niềm càng được khơi gỢi và đầy thêm, cảnh sắc thiên nhiên vốn
thực bỗng trở nên biến ảo lạ thường. Đường viền rõ nét, dứt khoát ở Lá trúc che
ngang mặt chữ điền đến đây dường như mờ nhòe đi, để gió, mây, dòng nước,
thuyền, trăng chập chờn lay động, đưa người đọc nhập vào miền vắng xa, mơ
màng, nhưng da diết, khắc khoải trong tâm tưởng thi nhân. Thật khó mà nói được
cho rành rọt Gió theo lối gió, mây đường mây nghĩa là thế nào, nhưng quả thực
câu thơ có gợi cảm giác xao xác thoáng nhẹ như hơi gió lay cờ ngô ngoài bãi vắng
về một cái gì phân rẽ, chia lìa.
Dòng nước buồn thiu và hoa bắp lay, tuy thế vẫn còn là cái gì cụ thể và tương
đối có hình sắc. Còn đến như Thuyền ai đậu bến sông tràng đó/ Có chỏ trăng về
kịp tối nay? thì quả thực câu thơ đã đưa trí tưởng tượng của người đọc cập vào một
bến mộng nào rồi. ở đó ta dường như không nghe tiếng động thực nào, dù lắng
trong âm hưởng của hai tư chỏ và kịp còn thấy hắt ra nhè nhẹ hơi thở của chốn
phàm trần, và ta thấy thuyền trăng lướt đi thắc thỏm vào niềm lo âu mơ hồ vừa
được đánh thức.
Đi xa, đi sâu vào cõi mộng, dẫu sao người đọc không khỏi có chút băn khoăn:
Ta sẽ gặp cái gì đây? Kìa! Trong cái miền nhạt nhoà sương khói ấy, một cái lõi tình
cảm vô cùng sâu sắc thâm trầm bỗng hiện lên ngày càng rõ nét;
Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo em trắng quá nhìn không ra
ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tinh ai có đậm đà?
Mơ khách đường xa, khách đường xa - thực chất đây là một tiếng gọi dù hình
thức không phải thế. Tiếng gọi ở đây khống thốt được ra lời mà chỉ nằm trong tâm
tưởng và chính vì chỉ nằm trong tâm tưởng nên nó vang vang hơn, da diết hơn, não

67