Page 66 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp
P. 66
Nhưng ngay sau dấu hỏi (mặt chữ điền? - vẫn không rõ gương mặt ấy, phải
chăng là tại gương mặt nhạt nhoà của phai tầng kí ức?) hình bóng người xưa đã
biến mất, tựa như tuổi xuân sắc, sức lực,... chỉ còn đây căn bệnh phong quái ác và
sự xa lánh của đồng loại cũng như tự xa lánh trước đồng loại;
Gió theo lối gió mày đường mây
Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay
Điệp gió, mây để nhấn mạnh sự chia lìa, tan tác, tâm trạng thi nhân là cả khối
trống hơ trống hoác, rỗng như đất trời không mây gió. Ngay đến cả dòng sông vốn
hồn nhiên và vô tư cũng trở nên buồn bã. Chiếu ánh nỗi buồn của thi nhân đã toả
phong lên vạn vật. Ngay đến sự chuyển động (hoa bắp lay) cũng không làm
khung cảnh đó vui lên, sống động hơn.
Cung trầm tích buồn còn có cả ánh trăng toả chiếu. Vì dòng nước buồn
(không chỉ buổn mà còn buồn thiu) nên trăng với nước cũng chẳng thể nào vui
được. Nỗi cô đơn rỢn ngợp [mà có lần Xuân Diệu từng hoảng hốt: “Em sợ lắm. Giá
băng tràn mọi nẻo / Trời đầy trăng lạnh lẽo suốt xương da” (Lờ/ kĩ nữ)], nhưng thi
nhân vẫn gắng gượng qua thoáng mong chờ mong manh:
Thuyền ai đậu bến sông trảng đó
Có chỏ trăng về kịp tối nay?
Cũng là những câu hỏi không lời đáp, trống vắng nối tiếp trống vắng, cô đơn nối
tiếp cỏ đơn. Nỗi đợi chờ khắc khoải đã vỡ tan thành mất mát. Càng níu giữ, thi nhân
càng bị đẩy lùi gần hơn đến lớp trầm tích thực tại. Quá khứ xưa - tươi đẹp, quá khứ
gần hơn - cái đẹp suy sút, quá khứ cận kề - tươi đẹp tan biến, tình người tan biến,
đau thương, mất mát, tuyệt vọng lên ngôi;
Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo em trắrg quá nhìn không ra
Từ thực chuyển sang mơ, từ xanh ngọc chuyển sang trắng quá. Màu trắng
quá là màu đánh mất hình hài, màu của hư vỏ, màu không màu. Chút kí ức sống
động vừa hiện đã vội nhạt nhoà, chìm trong cõi mù sương của miền lỏ dỏ. Em bây
giờ đã là khách và ta đã là người xa lạ với em, với kỉ niệm xưa. Khoảng cách càng
được khẳng định. Dẫu thế thì cũng cố níu giữ thêm một lần;
ở đày sương khói mờ nhản ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà?
Hỏi người và cũng hỏi ta, hỏi quà khứ mà oũng hỏi thực tại, khẳng định mà
cũng là phủ định, tin yêu đồng hành với hoài nghi, chối bỏ,... Tàm trạng của thi
nhân là cả khối mặc cảm đớn đau của con người cô đơn bị ném ra bên lề cuộc đời;
ta lạc loài trước em, trước khung cảnh thơ mộng và ta cũng xa lạ với chính ta dẫu
đấy là ta-kí-ức hay ta-thực-tại.
65