Page 57 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

mặt làm ngơ với bao nỗi niềm cần chia sẻ của con người;
Bèo dạt về đàu hàng nối hàng
Mênh mông không một chuyến đò ngang
Không cầu gợi chút niềm thân mật
Lặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng
Trong khổ thơ có những câu hỏi không thể có câu trả lời. Những câu hỏi như
để khơi sâu thêm nỗi buồn, cảm giác hẫng hụt và đặc biệt là tình cảnh bơ vơ của
cái tôi trước một thế giới không còn là nơi nương tựa quen thuộc như muôn nghìn
năm trước nữa.
Trong khổ thơ còn có sự diễn đạt mang tính tăng cấp nhấn vào các ngôn từ
mang tính phủ định khiến người đọc nảy sinh nhữhg liên tưỏhg và so sánh. Từ
“khách vắng teo" của Nguyễn Khuyến qua “đã vắng người saóg những chuyến
đò" của Xuân Diệu cho đến hàng loạt từ “không đò”, “khống dệư’, “lặng lẽ” của
Huy Cận là cả một hành trình “càng đi sâu càng thấỵ lạnlf’ (Hoằi Thanh) của con
người khi bước vào thế giới hiện đại. .t‘ ; ^ ' -r
Khổ thơ cuối diễn tả một sự đối lập caó độ giữa cotingười với vũ trụ. Cái mênh
mông của không gian: “lóp lớp mày cằo đun núỊ bạơ' tíiơng phản gay gắt với hình
ảnh “chim nghiêng cánh nhỏ: bóng <ửìiệu sa*’. RÕ"ỉấrìgf' không còn là cánh chim
mang tính nghệ thuật thuần tuý dủỷ mi nhữ trong bưốhg Ihi: “Chiếc cò bay với
ráng pha/ Sông xanh cùng với trời xà rnột màu - ỳương Bột “ hay cảnh “Bạch lộ
song song phi hạ điền” (Đôi cò' trắng song song bay xuống cánh đồng - Thiên
Tníờng vãn vọng - Trần Nhân Tông) nữa. Cánh chim ở đây chứa đựng cái tôi rợn
ngợp trước hoàng hôn, gợi ám ảnh về cái hữu hạn của kiếp người trước cái vô hạn
của tạo hoá. '
Nhu cầu tìm về một hình ảnh thân thương, quen thuộc sưởi ấm lòng người
trong bối cảnh nỗi cô đơn đang ngập tràn tâm trạng như sắp dìm cái tôi trữ tình
vào một nỗi buồn vừa mang tính muôn thuở vừa chưa từng trải qua bao giờ sẽ là
một tất yếu. Đấy là lí do vì sao bài thơ kết thúc bởi hai câu:
Lòng quê dợn dợn vời con nước
Không khói hoàng hôn cũng nhó nhà
vừa như chịu ảnh hưởng từ hai câu thơ của nổi tiếng của Thôi Hiệu: Nhật mộ
hương quan hà xứ thị/ Yên ba giang thượng sử nhàn sầu vừa như muốn đối lập với
người xưa bằng lối bộc lộ cảm xúc trực tiếp theo phong cách của con người thời
hiện đại.

NGUYỄN VẢN PHƯỢNG

56