Page 319 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

chậm rãi, bàn chân dậm trên mặt đất chắc chắn, hoà lẫn trong đám đỏng” là phần
nền bi đát cho bức ảnh tuyệt vời kia.
Nghịch lí của cuộc đời phải chăng tạo nên sự hấp dẫn cho nghệ thuật? Thử
hình dung nếu không có con thuyền lao khổ ấy trên biển thì liệu nghệ sĩ Phùng có
được chất liệu cho bức ảnh tuyệt tác của mình? Nhưng nếu ống kính của nghệ sĩ
Phùng tập trung vào cảnh đánh vợ của người đàn ông thì liệu bức tranh đó có còn
được coi là kiệt tác không? Vậy thì liệu sự quan sát vừa đủ hình dáng chiếc thuyền
ngoài xa sẽ tạo nên tuyệt tác? Tài năng của tác giả ở đây là chỉ đưa ra các gợi ý,
các kết luận có thể, còn phán xét hay bài học cuối cùng được rút ra từ cảnh ngộ đó
thì được giành cho độc giả. Một văn bản tạo được khả năng vô hạn trong việc dẫn
dắt người đọc vào muôn nẻo mê cung của ngôn từ là văn bản đạt đến trình độ cao
trong nghệ thuật, văn bản đó nhất định ưu tiên cho việc phản ánh hiện thực bằng
các hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng.
Bức ảnh đẹp không hàm chứa trong nó cuộc đời đẹp và ngay cả nỗi khốn
cùng của người đàn bà ấy cũng chưa hẳn là nỗi khốn cùng. Điều khủng khiếp nhất
xảy ra với người đàn bà là khi phải li dị chồng... Liên tục đặt ra những tình huống
đối thoại, người kể đưa chúng ta đi sâu vào bản chất của vấn đề và ngay chính
các vấn đề đó cũng sẵn sàng trong chúng những yếu tô mang tính đối thoại. Lối
trần thuật mở này quả là rất hấp dẫn người đọc. Dĩ nhiên là lốp người đọc có kiến
thức, có trình độ nhất định.
Những chân lí và lí thuyết nhân đạo thông thường về cuộc sống đều phải được
nhìn nhận trở lại trước một sự thật cuộc sống kint) hoàng nhưng không phải không
có lí của nó. Chọn những hình ảnh mang tính ẩn dụ cao như bức ảnh về chiếc
thuyền ngoài xa, người vợ bị chồng hành hung, sự can thiệp của Phùng và Đẩu
vào hành động của họ với tư cách là những người văn minh, những người thực thi
luật pháp văn minh của cộng đồng,... người kể đặt được nhiều vấn đề sâu sắc về
nhân sinh, về lẽ sống của con người. Nhưng hoàn toàn không đưa ra câu trả lời,
người đọc trên hành trình cảm xúc, tư duy của mình sẽ tự tìm ra lời giải đáp.

3. Nhân vật người đàn bà - người đàn bà không tên, chỉ được giới thiệu về tuổi
tác (ngoài 40 tuổi), dáng vóc ‘1hô kệch”, mặt “rỗ” với sắc thái “mệt mỏi” và thái độ
cam chịu những trận đòn chồng...
Đấy là một người phụ nữ như trăm ngàn con người vô danh khác, nhưng họ là
một kiểu người trong vô vàn phụ nữ Việt Nam. Ngoại hình của người đàn bà vẽ lên
diện mạo lam lũ, nhọc nhằn, cam chịu... vốn ăn sâu vào máu thịt của người đàn
bà lao động Việt Nam.
Truyện được tổ chức xung quanh một Tmh huống nhận thức”. Đó là tình
huống nghệ sĩ Phùng chụp được một tấm ảnh đẹp như “một bức tranh mực tàu
của một danh hoạ thời cổ...” . Vậy cái đẹp đích thực ở đây là gì? Và cái đẹp có cứu
được cuộc sống như văn hào Đô-xtôi-ép-xki quan niệm hay không?

318