Page 318 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

cuộc đời. Bút pháp ẩn dụ còn được thể hiện qua cốt truyện đi tìm bức ảnh nghệ
thuật của nghệ sĩ Phùng và những điều anh tận mắt thấy tai nghe bên bờ biển của
cái miền quê heo hút đó.
Được trưỏng phòng - một người rất sành về nghệ thuật tin cẩn giao nhiệm vụ
phải săn tìm một tấm ảnh nghệ thuật cho cuốn lịch năm sau, nghệ sĩ Phùng trỏ lại
chiến trường xưa ở ven biển miền Trung và vác máy nằm “phục kích”, Phùng đã
chụp được cái khoảnh khắc “đắf ’ trời cho. Đó là cảnh đẹp như “một bức tranh mực
tàu của một danh hoạ thời cổ...” . Thăng hoa trong hạnh phúc của khám phá, sáng
tạo, anh thấy tâm hồn mình như được thanh lọc, trở nên trong ngần, tinh khôi...
Thế nhưng ngay sau khi tìm gặp được cái “cảnh vật” tuyệt vời kia, nghệ sĩ
Phùng đã phải chứng kiến ngay một “cảnh đời” cay cực, ngang trái. Đó là khi chiếc
thuyền vào bờ, người chồng tới tấp đánh vợ, đứa con ngăn bố với thái độ thù ghét
cha. Những ngày sau cảnh ấy vẫn tiếp diễn. Sự ngỡ ngàng trước bạo lực gia đình
ấy được nối tiếp bởi sự ngỡ ngàng trước thái độ cam chịu của người đàn bà.
Tận mắt chứng kiến buổi làm việc giữa Đẩu - người đồng đội cũ, giờ là chánh
án tòa án huyện với người phụ nữ khốn khổ kia, Phùng mới vỡ nhẽ rằng thì ra
người phụ nữ phải cam chịu một bề, không chông trả những trận “đòn chồng” và
cũng không chịu “giải phóng” mình là vì tình thương vô bờ đôi với những đứa con và
cả với người chổng vũ phu đang đày đoạ mình, người trước đây và cả bây giờ vẫn
cứ là ân nhân chở che cho cuộc đời cô.
Phùng cay đắng nhận ra rằng đằng sau cảnh đẹp như mơ kia là bao ngang
trái, éo le của đời thường mà anh chưa hiểu hết. Và hạnh phúc, bất hạnh của con
người đâu dễ suy đoán từ bên ngoài, từ cái nhìn “ngoài xa”.
Tấm ảnh Phùng mang về được trưởng phòng rất hài lòng. Mãi về sau, nó vẫn
còn được treo ỏ nhiều nơi, nhất là trong nhũmg gia đình sành nghệ thuật. Đấy là
một khoảnh khắc nghệ thuật đích thực. Điều này còn hàm ý: Nghệ thuật được đặt
trên sự hư cấu từ hiện thực cuộc đời, nhưng có mấy sự hư cấu ấy nắm bắt được
bản chất của sự sống, ngay cả khi đạt đến độ thăng hoa, thành còng rực rỡ trong
sáng tạo thì cái hiện thực kia vẫn luôn cứ là sản phẩm hư cấu của nghệ sĩ. cần
phải có một cái nhìn linh độna và đa diện, tránh áp đặt ý đồ phán xét chủ quan
một cách máy móc, cực đoan cho nghệ thuật trong mối quan hệ với cuộc đời.
Nghệ thuật chân chính sẽ luôn có một đòi sống và cả sức tác động riêng đến
người thưởng lãm.
Vậy nên, mỗi lần ngắm kĩ kiệt tác của mình, Phùng lại thấy “hiện lên cái màu
hồng hồng của ánh sương mai từ bãi xe tăng hỏng, và nếu nhìn lâu hơn, bao giờ
cũng thấy người đàn bà ấy đang bước ra khỏi tấm ảnh với nhũTng đường nét thô
kệch, tấm lưng áo bạc phếch có miếng vá, nửa thân dưới ướt sũng, khuôn mặt rỗ
đã nhợt trắng vì kéo lưới suốt đêm” và hình ảnh người đàn bà “bước những bước

317