Page 268 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

Dữ dội nhất trên sông Đà là ỏ nhữhg thác đá. Ban đầu là âm thanh. Một sự cảm
nhận từ xa. Đấy là thứ tiếng gào thét bằng trăm ngàn giọng khác nhau. Chưa thấy
sông nhưng người ta đã bị đe doạ bỏi tiếng thác nước nghe như “oán trách gì, rồi lại
như van xin, rồi lại như khiêu khích, giọng nghe gằn mà chế nhạo”. Các chất giọng
này không chỉ diễn tả sự đa dạng trong nỗi hung bạo của nó mà còn nhấn mạnh
sông Đà là một tạo vật có hổn.

Không những cuồng mạnh, sống Đà còn là con sông đầy cơ mưu. vẻ hung
bạo, mưu mô, xảo quyệt, mánh khoé... của sông Đà được đặc tả qua cuộc chiến
với người lái đò. Thác đá được xếp thành từng tuyến của cái thạch trận trùng trùng
hiểm trỏ. nhằm “ăn chết”, “nhổm cả dậy để vồ” con thuyền đơn độc. Trận chiến có
ba tuyến;
Tuyến một, thác đá mở ra năm cửa trận, bốn cửa tứ, một cửa sinh, cửa sinh
nằm lập lờ phía tả ngạn. /
Tuyến hai, tăng thêm nhiều cửa tử đê đánh lừlp pọtt thuy^ặn vào, và cửa sinh lại
nằm bên phía hữu ngan. J
ì'''.'; < ,ỷ f
Tuyến ba, bên phải bên trái ợều là luồng chết.iuồngếống nằm ỏ giữa. Người
lái đò phải nhắm đúng giữa dòng^ypatuồn^j^t>;đ^l/OTthoặt qua.
Khắc hoạ vẻ hung dữ củqf Đà,i|touyM 'Sân dùng những câu văn dài
ngắn không đều nhau tạo nêrị^ g a n guM, g^cạnft!^\àu tính tạo hình, kết hợp
với những câu nhiều động t ừ íĩ^ ẩ nối t ® n ^ i, dồn dập: “Mặt trước hò la vang
dậy quanh mình, ùa vào mẩ lMígãy cán ctreo võ khí trên cánh tay mình. Sóng
nước như thể quân liều mạng m o sát,fiiátífí mà đá trái, mà thúc gối vào bụng và
hông thuyền”. f 0 /
%■ / '
Thường xuyên sử dụng lỐtTÍói ví von, ẩn dụ, tượng trưng, liên tưởng đầy bất
ngờ. chính xác, thú vị, Nguyễn Tuân mô tả những hòn đá “trông nghiêng thì y như
là đang hất hàm Kẳfẹá1 thuyền phải xưng tên tuổi trước khi giao chiến. Một hòn
khác lùi lại một chút và thách thức cái thuyền có giỏi thì tiến gần vào” .
Không chỉ là một vị tướng giỏi bày binh bố trận, đặc biệt tác giả còn ví sông
Đà giống như một tay đấu vật giỏi giang,... Những hình ảnh so sánh này gợi lại vốn
văn hoá truyền thống quý báu của dân tộc. Qua đó, Nguyễn Tuân bộc lộ tình cảm
niềm tự hào lớn lao đối với Tổ quốc. Người đọc có thể nghe được trong đoạn văn
ấy âm hưởng của những khúc ca hùng tráng ca ngợi sức mạnh tự nhiên thật hoang
dại, cuồng nộ nhưng cũng hết sức tự do, hào phóng, kiêu hùng.
Đặc điểm nổi bật thứ hai của sông Đà là con sông trữ tinh. Dưới góc nhìn con
sông hung bạo, nhà vàn thể hiện cảm quan hiện thực, cụ thể, chi li. Mặt khác,
bằng nhãn quan của một cây bút lãng mạn bậc thầy, bao giờ Nguyễn Tuân cũng
bố trí hình tượng của mình trong thế đối lập, kì vĩ, bay bổng lạ thưòng. Từ sự đối lập
này, ông vẽ dáng, tạo nên nét cá biệt cho diện mạo nhân vật. Vì lẽ đó, không chỉ

267