Page 257 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp
P. 257
cái ăn cái uống cũng được quan sát chủ yếu ỏ phương diện văn hoá, mĩ thuật.
Ông thường đi tìm cái đẹp của thời xưa còn vương sót lại và ông gọi là Vang bóng
một thời. Văn Nguyễn Tuân vừa đĩnh đạc cổ kính, vừa trẻ trung hiện đại.
Nguyễn Tuân học theo “chủ nghĩa xê dịch”, ông là nhà văn của những tính
cách phi thường, của những tình cảm, cảm giác mãnh liệt, của những phong cảnh
tuyệt mĩ, của gió, bão, núi cao rừng thẳm, thác ghềnh dữ dội... Phong cách tự do
phóng túng và ý thức sâu sắc về cái tôi cá nhân đã khiến Nguyễn Tuân tìm đến
thể tuỳ bút như một điều tất yếu.
Sau Cách mạng tháng Tám, phong cách Nguyễn Tuân có những thay đổi
quan trọng, ông vẫn tiếp cận thế giới, con người thiên về phương diện văn hoá
nghệ thuật, nghệ sĩ, nhưng giờ đây ông còn tìm thấy chất tài hoa nghệ sĩ ở cả
quần chúng nhân dân. Chất giọng khinh bạc vẫn được duy tri và chủ yếu để dành
cho kẻ thù của dân tộc hay những khía cạnh tiêu cực của xã hội.
B. TIẾ P CẬN TÁ C PH ẨM
Nguyễn Tuân là một trong những cây bút xuất sắc thuộc trào lưu văn học lãng
mạn nửa đầu thế kỉ XX. Với Vang bóng một thời, nhà văn tài hoa và độc đáo này
đã tạo dựng nên một thế giới nghệ thuật đặc biệt, vừa cổ kính, xưa cũ, vừa phảng
phất bầu khí quyển xã hội Việt Nam buổi giao thời Đông - Tây, kim - cổ, với những
nhân vật nhà nho tài tử, ngông nghênh, kiêu bạc và những nhã thú nghệ thuật cao
quý, tao nhã một thời vang bóng. Trong số 12 truyện ngắn của tập truyện này,
Chữ người tử tù có thể coi là một văn phẩm đẹp và lạ, từ thế giới nhân vật, đến
ngôn từ, đến nghệ thuật dựng cảnh, tả người.... Tác phẩm không chỉ là bài ca bi
tráng về cái Đẹp, cái thiên lương mà ẩn đằng sau lớp màn ngôn ngữ và nhân vật
là một tinh thần dân tộc đậm đà, sâu kín, một tấm lòng thiết tha với những giá trị
văn hóa truyền thống của dân tộc, vối những con người tài hoa và khí phách.
1. Huấn Cao - chân dung người nghệ sĩ - anh hùng
Là nhân vật trung tâm của tác phẩm, Huấn Cao hội tụ những nét đẹp rực rỡ
nhất, và cũng là nơi nhà văn gửi gắm thông điệp nghệ thuật sâu xa của mình. Tài
hoa- khí phách- thiên lương là những điểm sáng ở nhân vật này: tất cả lại được
chạm khắc qua ngòi bút tài hoa, điêu luyện mà thấm đẫm màu sắc lãng mạn của
Nguyễn Tuân.
1.1. Vẻ đẹp tài hoa
Trước hết, Huấn Cao hiện lên với tư cách của một người nghệ sĩ tài hoa, tài tử.
Đây cũng là vẻ đẹp chung của các nhân vật trong tập truyện ngắn Vang bóng một
thời. Nếu như ở Hương cuội, Những chiếc ấm đất, Thả thơ, Đánh thơ..., nhà văn họ
Nguyễn say mê đi vào phân tích, gợi lên hứng thú thẩm mĩ cho độc giả từ những
256