Page 249 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp
P. 249
số đỏ ra đời như một sự thể hiện thái độ của Vũ Trọng Phụng đối với các
phong trào rầm rộ nhưng nông nổi và hời hợt trong xã hội đô thị Việt Nam những
nàm 30 của thế kỉ trước. Đó là những làn sóng mới với những cái tên rất kêu như.
Ảu hoá, thể thao, binh dân, nữ quyền nhưng thực chất chỉ là những trò lừa mị,
quảng cáo để che đậy lối sống chạy theo vật chất, dục vọng tầm thường và nhiều
thú vui phù phiếm của tầng lớp thượng lưu, giàu có mới nổi.
2- Phong cách: Vũ Trọng Phụng là cây bút chuyên chú phát hiện và
phanh phui cái xấu, cái ác trong xã hội tư sản thành thị với cái nhìn tinh
tường cùng lối thể hiện trực diện đến trần trụi và lạnh lùng gần với phong
cách của một bác sĩ ngoại khoa ngành giải phẫu.
Do chuyên chú xây dựng bức tranh xã hội nên ông rất sồ trường xây dựhg
kiểu nhân vật đám đông. -1
ông sử dụng tài tình hai thủ pháp đối lập và cường điệu để làm nổi bật bản
chất hiện thực.
Vũ Trọng Phụng dùng tiếng cười để lật tẩy, tạo điểu kiệh cho công chúng nhận
ra bản chất Âu hoá rởm, thể thao rỏrn, bình dân rốm, nĩí quyền rỏm mà thực dân
Pháp và chế độ phong kiến lúc bấy giờ mựốn tạổ ra. ’ ./
3- Xuất xứ: Đoạn trích thuộc chương XV trong tổng số 20 chương của tác
phẩm. Mười bốn chương đầu các nhân vật lầh lựợt xuất hiện với tính cách hoàn
chỉnh, ở chương XV, mượn bối cảnh 'đám tangỊ tác giả để cho xuất hiện kiểu
“nhân vật đám đông”. Mỗi nhân vật dù chỉ đừợ6 miêu tả chấm phá vài nét nhưng
bản chất của chúng lại bộc lộ khá nổi bật.
Chủ trương của tác giả trong chương XV là lật tẩy và vạch trần bản chất nhố
nhăng, giả dối, lố bịch, vố đạo đút của bọn người mang danh là thượng lưu, quí
phái, văn minh. Thực chất chúng chỉ là nhũrng quái thai, cặn bã của xã hội thực
dán tư sản thành thị nưốc ta trước Cách mạng.
4- Một số thuật ngữ, khái niệm
1. Tinh huống nghệ thuật: là sự kiện đặc biệt, bất ngờ, thường xảy ra ỏ phần
đầu các tác phẩm thuộc thể loại văn xuôi, có giá trị như một chất xúc tác cực
mạnh, làm lộ ra phẩm chất sâu kín của các nhân vật.
2. Nghệ thuật trào phúng: là các hình thức và thủ pháp gây tiếng cười. Các
hình thức và thủ pháp mà một cây bút trào phúng thường sử dụng là: tạo sự đối
lập, thúc đẩy kịch tính, kết thúc bất ngờ... Vũ Trọng Phụng cũng sử dụng thành
công các hình thức và thủ pháp đó nhưng ông sỏ trường ở bút pháp cường điệu
cao độ, phóng đại tột cùng đặc biệt là thủ pháp miêu tả sự thống nhất mà đối lập
một cách tinh tường và sắc sảo giữa nội tâm và ngoại hiện nhằm phơi bày và lật
tẩy bản chất của đối tượng trào phúng.
248