Page 193 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

VI HÀNH

NGUYỄN ÁI QUỐC
A. K IẾ N THỨC BỔ TRỢ

“Vi hành” được sáng tác theo phong cách hiện đại. Tác phẩm đóng vai trò mở
đầu cho nền truyện ngắn hiện đại Việt Nam. Ngôn ngữ truyện gần với ngôn ngữ
đời thường, không còn kiểu câu đối xứng giàu nhịp điệu như kiểu câu văn trước đó.
Người kể chuyện ở ngôi thứ ba linh hoạt, liên tục thay đổi điểm nhìn. Đặc biệt tính
trí tuệ và tính hài được sử dụng một cách sáng tạo đã mang lại cho tác phẩm cái
nhìn sâu sắc về cuộc đời, một mặt tố cáo tội ác và trò bịp bợm của giới cầm
quyền, bảo hộ, mặt khác phơi bày sự trớ trêu cũng như sự bất hạnh của một dân
tộc bị mất nước.

B. TIẾP CẬN TÁ C P H Ẩ M
I- Đôi thoại trong “Vi hành”
Bản chất của văn chương là đối thoại. Bất ki một tác phẩm nào nếu không có
khả năng đối thoại thì không thể tồn tại. Ngay lúc đang run rẩy hình thành hình hài
trong tâm trí người sáng tạo, nó đã phải liên tục đối thoại với bậc sinh thành để
chọn cho mình một hình thức, một phẩm chất... này chứ không phải là hình thức,
phẩm chất khác. Khi ra đời, để tồn tại, nó lại phải liên tục đối thoại với bao thế hệ
độc giả. Vì lẽ đó, vàn bản nghệ thuật có giá trị tồn tại độc lập tự thân rất cao. Giá
trị ấy, khi cọ xát với đời sống (tức tiếp xúc với người đọc) sẽ có khả năng tái sinh và
phát triển không ngừng. Đây là cơ sở để giải thích tại sao một tác phẩm ra đời
cách ta hàng ngàn năm mà vẫn mang lại trong ta cảm xúc, hứng thú vô cùng vô
tận và ta thấy những điều tác giả cổ xưa ấy phản ánh, đề xuất vẫn rất gần gũi và
thiết thực. Đặc tính đổi thoại của văn bản đã mang lại cho văn chương sức mạnh
này.
Có nhiều cách để tạo tính đối thoại cho tác phẩm. Nếu từ thế kỉ XIX trở về
trước, nhà vàn thường kể lại câu chuyện của mình thì sang thế kỉ XX, các nhà hiện
đại thiên sang bút pháp miéu tả. Một trong những thành tựu cực kì vĩ đại của họ là
miêu tả đối thoại. Bởi những sáng tác bậc thầy, bản thân việc miêu tả đối thoại
phần nào cũnạ đã bao hàm được tính vấn đề. Nhờ thế, tính đối thoại của văn bản
không ngừng được tăng thêm.
Vi hành là truyện ngắn độc đáo của Nguyễn ái Quốc. Đây là truyện được tác
giả sử dụng khá nhiều đối thoại. Trong tổng số 92 dòng của văn bản (theo bản
dịch in trong Văn học i2, NXB Giáo dục, 2001) thì đã có đến 39 dòng đối thoại.
Mở đầu truyện là đối thoại:
Hắn đấy!

192