Page 17 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

Và, “hưng phấn” cả trong lúc bộc lộ niềm... tuyệt vọng:
Buổi chiều ra cửa sổ,
Bóng chụp cả trời tôi!
- Ôm mặt khóc rưng rức;
Ra đi là hết rồi.
Đã hưng phấn thì nhìn vào sự vật nào thi nhân cũng “đọc ra” một nỗi nôn nao,
một sự cựa quậy đòi biểu lộ. Ánh trăng thu được tiếng nguyệt cầm đánh thức bỗng
run lên khác thường:
Mảy vắng, trời trong, đêm thủy tinh.
Linh lung bóng sàng bỗng rung mình
Đến lượt ánh trăng lại là tác nhân xui hoa nhài tự tìm cách gây chú ý bằng mùi
hương của mình:
ô/ vắng lặng!
Trong giờ mơ ngủ ấy,
Bỗng hoa nhài thức dậy, sành từng đôi;
Hoa nhài xanh, dưới ánh nguyệt tuôn trời,
ánh nguyệt trắng trên hoa nhài đúc sữa.
Ta đà thấy, giữa cái ham hố đòi yêu. đòi sống và sự lắng nghe tinh tế những
tiêng nói lặng thầm trong lòng tạo vật có mối liên hệ hữu cơ với nhau. Và chính
chúng tạo nên cái cơ chế bên trong xui khiến nhà thơ tìm tòi những lối diễn tả khác
lạ, một thời vẫn bị xem là Tày, nhưng bây giò đọc lại, ta lại thấy đó dường như là
hình thức tốt nhất giúp nhà thơ lưư giữ được nhũfhg ấn tượng, những cảm nhận rất
mới về sự sống. Thử tưởng tượng, nếu bỏ đi hoặc thay thế những từ, cụm từ, cách
nói như hơn một, rũa, những luồng run rẩy... trong khổ thơ sau đây;
Hơn một loài hoa đã rụng cành
Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh;
Nhũĩig luồng run rẩy rung rinh lá...
Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh.
Thì ta còn lại cái gì? - Chỉ một mùa thu đã đông cứng lại trong nhCmg đường nét
ước lệ, chứ không phải là cái gì khác hơn, như sự cảm nhận không hề giống xưa
về thời gian của một cái tôi cá nhân có tâm hồn rộng mỏ nhưng cũng dễ bị tổn
thương một cách sâu sắc!
III - Xuất xứ: Thơ duyên là tác phẩm rất tiêu biểu cho phong cách thơ Xuân
Diệu trước Cách mạng, chưa được đưa vào Thơ thơ (1938), Gũi hương cho gió
(1945) nhưng đã được trích và bình phẩm đến hai lần trong Thi nhàn Việt Nam
(1942) của Hoài Thanh và Hoài Chân. Sinh thời, Xuân Diệu rất lấy làm hãnh diện
về nó và thường tự binh về Thơ duyên một cách say sưa trong những buổi đi nói
chuyện thơ trước công chúng. Thủ bút của Xuân Diệu về Thơ duyên đã từng được
in trang trọng trong một vài cuốn sách thuộc loại mỹ thuật phục vụ cho người chơi
sách. Thơ duyên cùng với những cuốn sách đó xứng đáng trở thành một món quà
tặng giàu ý nghĩa cho những đôi lứa yêu nhau, cho những độc giả yêu thơ nói
chung.

16